طرحواره یا تله های زندگی به الگوهای فکری افراد درباه خود و زندگیشان اطلاق می‌شود. در کودکی با شکل گرفتن طرحواره ها خط فکری شما مشحص خواهد شد و یر آن اسا تصمیم گیری، انتخاب، حل مسئله و در زندگی شخصی خود پیش خواهید رفت. با دلتامگ همراه شوید تا همه چیز را درباره طرحواره یا تله های زندگی و تاثیراتش بر زندگیتان بدانید.
طرحواره چیست؟
طرحواره به الگو های فکری و باور های بنیادین انسان ها درباره خود و دیگران اطلاق می‌شود. این الگوهای فکری طرحواره باعث می‌شود که در یک چهارچوب از پیش تعیین شده فکر و بر اساس آن رفتار کنید. تمام انتخاب های شما مانند رشته تحصیل، انتخاب شغل، انتخاب همسر و … وابسته به طرحواره شما است. طرحواره ها تمایل دارند ثابت بمانند و برای شما تغییر آن ها بسیار سخت خواهد بود. طرحواره ها می‌توانند مثبت یا منفی باشند. طرحواره های مثبت، شما را به پذیرفتن اطلاعات خوشایند و لذت بخش وادار می‌کنند. اما برعکس طرحواره های مثبت، طرحواره های منفی، با تحریف شرایط شما را وادار به پذیرش نکات منفی خواهد کرد. این جمله ممکن است شما بترساند اما هرگاه احساس کردید که مدام انتخاب های اشتباه می‌کنید با اینکه تصمیم گرفته بودید اینبار تصمیم بهتری بگیرید یا مدام با کسانس وارد رابطه می‌شوید که خصلت هایشان شبیه به هم است و شما را آزار می‌دهند، این نماد طرحواره شما است.
انواع طرحواره ها
طرحواره ها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها علت های متفاوتی دارند. همچنین شخصیت هایی که بر اساس این طرحواره ها شکل می‌گیرند نیز رفتارها، افکار و باور های به خصوصی را دارند که موجب عادات فکری خاصی می‌شوند. شما برای شناسایی و درمان تله هایتان ابتدا باید با آن ها آشنا شوید کهبه اختصار هر کدام را توضیح می‌دهیم.
طرحواره های ناسازگار
در واقع طرحواره های ناسازگار، طرحواره های هستند که زمینه بروز اختلالات روانی و مشکلاتی از این قبیل را فراهم می‌آورند. این طرحواره ها در دوره کودکی شکل می‌گیرند و اثری منفی بر شخصیت شما در بزرگسالی خواهند داشت.
طرحواره بی اعتمادی
در این تله زندگی فرد نسبت به همه بی اعتماد است و همیشه در انتظار آسیب خوردن از افراد است.
طرحواره نقض و شرم
در این تله زندگی، فرد مدام درباره ظاهر و شخصیت خودش افکار منفی دارد و احساس ناکافی بودن می‌کند.
طرحواره آسیب پذیری
افرادی که درگیر این تله زندگی هستند مدام نگران حوادث هایی هستند که موجب آسیبشان خواهد شد. اکثر مواقع نگرانی هایشان بی جا است.
طرحواره شکست
آن ها باور دارند هرگز نتیجه تلاش هایشان را نخواهند دید و در هر صورت شکست خواهند خورد.
طرحواره وابستگی
این افراد برای همه ابعاد زندگی خود به دیگران وابسته هستند و بدون دیگران نمی‌توانند مستقل زندگی کنند.
طرحواره شایستگی
آن ها خود را از دیگران برتر می‌دانند و همیشه خود را در الویت قرار می‌دهند.
طرحواره اطاعت
این افراد همیشه از دیگران اطاعت می‌کنند و مطیع خواسته های آنان هستند.
طرحواره ایثار
افرادی که درگیر این تله زندگی هستند همیشه دیگران را در الویت قرار می‌دهند و حتی در شرایطی که برای آن ها دشوار است، دیگران را الویت قرار می‌دهند و از خود می‌گذرند و خود را قربانی دیگران می‌کنند.
طرحواره رهاشدگی
این افراد گمان می‌کنند که قرار است عزیزانشان را از دست بدهند. آن ها را تنها خواهند گداشت و بدون حمایت آنان خواهند ماند.
طرحواره محرومیت هیجانی
آنان نمی‌توانند احساسات خود را بروز دهند و همینطور نمی‌توانند توجه و هدل بودن دیگران را نسبت به خود بپذیرند.
طرحواره استحقاق
همیشه خود را برتر از دیگران می‌داند و حق دارد هر کاری دلش می‌خواهد، انجام دهد. از قوانین پیروی نکند و هر طور که باب میلش است زندگی کند حتی اگر به دیگران آسیب بزند.
درمان طرحواره
برای درمان تله های زندگی خود ابتدا باید آن ها به درستی شناسایی کنید. برای این کار می‌توانید از آزمون طرحواره یانگ استفاده کنید. اما بهتر است با یک روانشناس مشورت کنید زیرا تشخیص اشتباه تله های زندگی می‌تواند باعث احساسات ناخوشایند در شما شود. در قدم بعدی شما باید به یک طرحواره درمانگر مراجعه کنید که با بررسی دوران کودکی شما و شناسایی تله هایتان، به شما کمک خواهد کرد تا شیوه و الگو های فکری خود را تغییر دهید تا بتوانید بدون باور های مخربی که منجر به الگوهای تصمیم و رفتاری تکرار شونده است، زندگی بهتری را تجربه کنید.
