این کار جرم است اما مجازات ندارد!

دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی تعریف نشده و بیشتر تاکید این قانون، بر ذکر مصادیق دفاع مشروع هست. ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در این باره گفته هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می‌شود، در صورت اجتماع شرایط مجازات نمی‌شود. در این مطلب از دلتامگ به موضوع جرمی که مجازات ندارد می‌پردزایم.

شرایط جرمی که مجازات ندارد

دفاع مستند به قراین معقول یا خوف عقلایی باشد. رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد. خطر و تجاوز به‌سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد. توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.

بنابراین در مواقعی که دسترسی سریع به پلیس یا عوامل دیگر جهت جلوگیری از ضرر جسمانی وجود ندارد، شخص می‌تواند در حد معمول برای جلوگیری از صدمه دیدن، اقداماتی نظیر حمله به شخص جانی جهت دفاع از خود به عمل آورد. این اقدامات دفاع مشروع محسوب می‌شود.

دفاع باید از نظر عرف با تهدید تقریبا مساوی باشد تا دفاع مشروع محسوب شود. به عبارتی اگر با دویدن می‌توان از صحنه دور شد نباید از سلاح سرد و غیره برای دفاع استفاده کرد و معیار تشخیص دفاع مشروع عرف است.

بنابراین اگر فردی به منظور دفاع از خود موجب آسیب به سارق شود اگر شرایط بالا رعایت نشده باشد سارق می‌تواند از شخص شکایت کند؟

با توجه به مطالب گفته شده نمی‌توان به هیچ شخصی حتی به دزد، آسیب وارد کرد مگر در باب دفاع مشروع و جهت جلوگیری از ورود آسیب و در حدی که عرفا پذیرفته است.

راهکاری که مردم می‌توانند در پیش بگیرند این است که از اموال خود به نحو متعارف نگهداری و حفاظت کنند تا دچار سرقت نشوند. در ثانی با ایجاد رعب و وحشت و سر و صدا موجبات فرار سارق را فراهم کنند. در صورت امکان با توسل به قوای انتظامی وی را دستگیر کنند و این‌که سعی نمایند به هیچ عنوان به سارق صدمه وارد نکنند.