شرایط عدم پرداخت مهریه زن یکی از مواردی است که بسیاری از آقایان از ما می‌پرسند. طبق قانون مدنی، مواردی وجود دارد که در این حالت‌ها، مهریه به زن تعلق نگرفته، و زوجین باید در صورت بطلان و فسخ نکاح، به این موارد آگاهی داشته تا هنگام پرداخت مهریه دچار مشکل نشوند. همراه دلتامگ باشید.
تعلق مهریه به زن
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به‌محض عقد ازدواج زن مالک مهریه شده و می‌تواند هر تصرفی که دوست دارد در مال خودش انجام دهد. به‌عنوان‌مثال می‌تواند دریافت مهریه را درخواست کرده یا اقدام به بخشش مهریه کند.
در نظام حقوقی ایران تعیین مهریه به دو شکل مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه انجام می‌شود. با اینکه این دو مهریه دررابطه‌با شرایط دریافت مقداری با هم تفاوت دارند؛ اما در این نکته مشترک هستند که درهرحال باید طبق عقد نکاح به زن پرداخت شوند. به بیان ساده اینکه مهریه زن به هر صورت که تعیین شده باشد از زمان عقد به زن تعلق دارد و مرد، نمی‌تواند جز به دلایل قانونی از پرداخت آن سرباز زند.
حتی طبق مقررات قانونی، گرفتن مهریه بعد از فوت شوهر از اموال او نیز امکان‌پذیر بوده و همچنین نکته مهمی که باید بدانید آن است که زن می‌تواند به گرفتن مهریه، بدون طلاق نیز اقدام کند.
طبق بند ب ماده 226 قانون امور حسبی، مهریه زن جزو دیونی است که می‌تواند از ترکه همسر فوت شده نیز پرداخت شود. همچنین در صورتی که زن از انجام وظایف خود ممانعت کرده، عدم تمکین وی، ناشزه بودن زن یا برقراری رابطه نامشروع توسط زن باعث نمی‌شود تا او حق مهریه خود را از دست بدهد.
شرایط عدم پرداخت مهریه زن
به جز در موارد کمی که در قانون پیش‌بینی‌شده است، اصل کلی، تعلق مهریه به زن است؛ بنابراین عدم پرداخت مهریه زن فقط در شرایط بسیار خاصی امکان دارد.
در قانون مدنی در برخی مواد شرایط عدم پرداخت مهریه زن پیش‌بینی شده است و همچنین طلاق‌دادن بدون مهریه زن، امکان‌پذیر است. موارد عدم پرداخت مهریه زن، به شرح زیر است:
- بطلان عقد نکاح منعقد شده میان زن و مرد و عدم نزدیکی میان آن دو، یکی از شرایط عدم پرداخت مهریه زن است؛ زیرا، عقد نکاحی که مهریه را بر گردن مرد قرار داده است، باطل بوده؛ لذا عقد و تعیین مهریه، به‌درستی انجام نشده است.
- طبق ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی اگر عقد نکاح به هر دلیلی فسخ شود، همچنین رابطه زناشویی میان زن و مرد رخ نداده باشد زن حق دریافت مهریه را ندارد؛ مگر در حالتی که فسخ نکاح به دلیل ناتوانی مرد از اعمال جنسی (عنن) باشد که در این صورت زن تنها می‌تواند نصف مهریه را دریافت کند.
- اگر زوجین مهریه‌ای تعیین نکرده باشند و قبل از تعیین مهریه زن فوت کند و رابطه زناشویی هم شکل نگرفته باشد، باز هم یکی از موارد عدم پرداخت مهریه زن است؛ اما درصورتی‌که رابطه زناشویی، شکل‌گرفته باشد، زن مستحق مهرالمثل است که ورثه زن، می‌توانند آن را مطالبه کنند.
گاهی اوقات و در برخی موارد مهریه زن به طور کامل به وی تعلق نمی‌گیرد. به‌عنوان‌مثال مهریه زن در دوران نامزدی باشد؛ درصورتی‌که زن‌وشوهری، قصد طلاق و جدایی داشته باشند، در حالتی که زن، دوشیزه (باکره) بوده و رابطه زناشویی میان آنها برقرار نشده باشد، مهریه زن، نصف می‌شود.
