شاید خیلی‌ها تصور کنند که قم، یکی از شهرهای کویری و خشک ایران تنها به دلیل وجود حرم مطهر حضرت معصومه (س) شهرت و محبوبیت دارد. این تصوری کاملا اشتباه است؛ چراکه این شهر با تاریخ کهن و قدمت بالای دارای جاذبه‌های تاریخی بسیاری است که یکی از آن‌ها کاروانسرای سنگی محمدآباد است. همراه دلتامگ با این میراث باشکوه از سلجوقیان بزرگ آشنا شوید.
کاروانسرای سنگی محمدآباد کجاست؟
روستای محمدآباد یکی از روستاهای زیبای کویری ایران است که در استان قم و در توابع شهرستان قم قرار گرفته است. جمعیت این روستا تنها صد نفر است و در حوزه دهستان قمرود واقع شده است. این روستا در شمال شرقی و در فاصله کوتاهی از شهرستان قم در آزادراه حرم تا حرم که از قم شروع و به مشهر ختم می‌شود، قرار گرفته است.
درست در کنار این روستای تاریخی می‌توان دو جاذبه بسیار مهم ایران را دید که از دوران سلجوقیان به یادگار مانده‌اند. قلعه گلی محمدآباد و کاروانسرای سنگی محمدآباد هردو از جاذبه‌های تاریخی بسیار مهم قم هستند که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند.
کاروانسرای سنگی محمدآباد
این کاروانسرا که درست در پایین دست قلعه گلی و در کنار جاده قرار گرفته است، در آبان ماه سال 1377 به جمع فهرست آثار ملی ایران پیوست. این کاروانسرا یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراهای ایران است که مساحتی بالغ بر چند هکتار دارد. برای ساخت این کاروانسرا از لاشه‌های سنگ استفاده کرده‌اند و در ساخت آن کمتر خشت و آجر به کار رفته است. مساحت این کاروانسرا چیزی حدود 12610 مترمربع است.
معماری این کاروانسرا به شکل چهار ایوانی با حصارهای عظیم سنگی و هشت برج دیده بانی و مستحکم طراحی گردیده که ستون‌ها، برج‌ها و ایوان‌های بلند و استوار آن شکوه تخت جمشید را تداعی می‌کند.
ظاهر سنگی و جالب این کارونسرا باعث شده که به کاروانسرای سنگی شهرت یابد. بنای مستحکم این اثر تاریخی که بعد از گذشت قرن‌ها هنوز هم طاق و اتاق‌های آن سالم باقی مانده و معماری جالب آن باعث شده در شمار یکی از جذاب‌ترین آثار تاریخی کشور قرار بگیرد؛ اما متاسفانه بسیار به آن بی‌مهری شده و شاید حتی کمتر کسی نام آن را نشیده باشد. قدمت این کاروانسرا به قرن پنجم و ششم هجری برمی‌گردد.
فاصله کاروانسرای سنگی از قم
فاصله قم از از این کاروانسرای تاریخی حدود 48 کیلومتر است. برای دیدن این کاروانسرا که در شمال شرقی قم واقع شده است باید حدود 50 دقیقه به سمت منطقه قمرود رانندگی کنید. دسترسی به این کاروانسرا بسیار راحت و آسان است چراکه درست در کنار جاده قرار گرفته است.
سخن پایانی
قم یکی از محبوب‌ترین شهرهای ایران و نزدیک به تهران است که شاید کمتر آن را با طبیعت کویری، چشم‌اندازهای منحصربه‌فرد طبیعی و آثار باستانی‌اش بشناسید؛ اما کاروانسرای سنگی محمدآباد قطعا نظرتان را راجع به جاذبه‌های این شهر تغییر خواهد داد. از آنجایی که آب و هوای قم کویری و خشک است بهترین زمان سفر به آن و بازدید از جاذبه‌های آن فصل پاییز است. در کویر چیزهای جالب و جذاب بسیاری از گذشتگان برای ما به یادگار مانده است. قدیمی‌ترین آسیاب بادی جهان معروف به آسبادهای نشتیفان نیز بسیار زیبا و تماشایی هستند.
