ناگفته‌هایی از پل ورسک که تاکنون نمی‌دانستید!

پل ورسک یکی از زیباترین و جذاب‌ترین پل‌های ایران و یکی از جاهای دیدنی مازندران است که داستان‌ها و ماجراهای زیادی را پشت سر گذاشته است. از این پل به‌عنوان نجات‌دهنده دنیا یاد می‌شود. این پل در زمان حکومت پهلوی‌ها و به دستور مستقیم رضاشاه ساخته شده است. همراه دلتامگ با این پل تاریخی بیشتر آشنا شوید.

پل ورسک کجاست؟

از بزرگ‌ترین پل‌های راه‌آهن سراسری ایران است که در ارتفاعات روستای ورسک در ۲۷ کیلومتری جنوب شهر پل سفید در شهرستان سوادکوه در استان مازندران قرار دارد، به همین جهت به آن پل ورسک مازندران نیز گفته می‌شود. این پل که یکی از شاهکارهای مهندسی در دوران پهلوی است، در سال ۱۳۳۵ توسط رضاشاه به بهره‌برداری رسید.

سازنده پل ورسک کیست؟

این پل توسط شرکت دانمارکی کمپساکس ساخته شده است. مدیرعامل این شرکت شخصی به نام یورگن ساکسیلد بود؛ ولی سازنده و طراح اصلی پل، مهندسی اتریشی به نام لادیسلاوس فون رابسویچ بود که در سال ۱۹۷۵ میلادی دار فانی را وداع گفت. این مهندس به همراه خانواده‌اش در دره‌ ورسک و در نزدیکی ساخت پل اقامت داشت تا خودش به تمام مراحل ساخت پل ورسک را از نزدیک نظاره‌گر باشد.

ماجرای رضاشاه و پل ورسک

می‌گویند رضاشاه پس از اتمام ساخت پل، برای افتتاح آن خود به سوادکوه آمد. از آنجایی که ساخت پل کاری شگفت‌انگیز بود، وی برای اطمینان از مستحکم بودن پل فرمان داد تا سرمهندس اتریشی همراه با خانواده‌اش به زیر پل رفته و همان جا بمانند تا نخستین قطار از روی پل گذر کند. رضاشاه می‌خواست از کار مهندس اتریشی اطمینان به دست آورد و مهندس اتریشی نیز چون از کار خود و گروهش مطمئن بود به این کار تن در داد و نخستین قطار از روی پل گذشت و  پس از آن مهندسان اتریشی و آلمانی این پل زیبا را ۷۰ سال تضمین کردند.

ناگفته‌های پل ورسک

• این پل در جنگ جهانی دوم نقش بسیار مهمی ایفا کرد. نقش این پل به‌قدری مهم بود که وینستون چرچیل نام پل پیروزی را بر روی آن گذاشت. اگر این پل نبود، متفقین نمی‌توانستند مهمات و اسلحه‌ها را به دست نیروهایشان برسانند و شاید الان نازی‌ها بر جهان حکومت می‌کردند!
• ارتفاع این پل ۱۱۰ متر است و نامش در کتاب رکوردهای گینس در بخش پل‌های مرتفع بیش از ۶۶ متر ثبت شده است.
• یورگن ساکسیلد در قراردادی که برای ساخت خط‌آهن ۹۰۰ کیلومتری امضا کرد، تعهد داد احداث خط‌آهن در ۶ سال به پایان می‌رسد و در ازای ساختن هر متر از خط‌آهن، ۱.۵ گرم طلای خالص دریافت و تا ۷۰ سال آن را ضمانت می‌کند.
• جالب است بدانید که ساخت این پل از هیچ سازه فلزی استفاده نشده است و سیمان، شن و آجر تنها مصالح به‌کاررفته برای ساخت آن هستند.
• در طول جنگ جهانی دوم متفقین روزانه با ۷۵ قطار، مهمات جنگی را از بندر امام خمینی (شاهپور) به بندر ترکمن (بندر شاه) می‌رساندند؛ یعنی به طور میانگین هر ۲۵ دقیقه، یک قطار از روی پل ورسک رد می‌شد.
• پل ورسک در سال ۱۳۹۵، وارد هشتادسالگی خود شد. مهندسان برای تخریب‌های احتمالی، سنسوری برای ثبت لرزش‌های پل نصب کردند. بعد از آن اقداماتی جهت جلوگیری از تخریب این پل تاریخی و بسیار مهم صورت گرفت.
• تصویر این پل بر روی اسکناس ۲۰۰ ریالی آن زمان چاپ شد.
• یورگن ساکسیلد در سال ۱۳۵۰ کتابی با نام خاطرات یک مهندس دانمارکی چاپ کرد که طرح روی جلد آن، پل ورسک بود.
• نام دیگر پل ورسک، پل پیروزی است.

سخن پایانی

پل ورسک یکی از مهم‌ترین پل‌های تاریخی دنیاست که خیلی‌ها اعتقاد دارند، سرنوشت بشریت را تغییر داده است. کسی چه می‌داند، شاید اگر این پل نبود، هیتلر تمام دنیا را فتح کرده بود و دنیا این‌گونه که الان می‌شناسیم، نبود!