لرستان را همه به‌عنوان سرزمین آبشارهای جذاب و زیبای ایران می‌شناسند. طبیعت استان لرستان آن‌قدر زیباست که هرکسی با دیدن آن حیرت‌زده و متحیر می‌شود. با این وجود لرستان جاذبه‌های تاریخی نیز کم ندارد. این استان که بعضی از نقاط آن جزو اولین سکونتگاه‌های بشری بوده مملو از جاذبه‌های تاریخی زیبا و چشم‌نواز است. یکی از این جاذبه‌های تاریخی زیبا و تماشایی، قلعه فلک الافلاک است. همراه دلتامگ در این مقاله با این قلعه جذاب و تاریخی بیشتر آشنا شود.
قلعه فلک الافلاک کجاست؟
قلعه فلک الافلاک که به دژ شاپور خواست هم شهرت دارد، قلعه‌ای متعلق به دوره ساسانیان است که در مرکز شهر خرم آباد امروزی بنا شده است. نام دیگر این قلعه، قلعه دوازده‌برجی است. ساسانیان در مکان کنونی خرم آباد شهری به نام شاپور خواست بنا کرده بودند که بعدها ویران می‌شود. در سده هفتم هجری خرم آباد کنونی جای شاپور خواست را می‌گیرد و تا به امروز پابرجا می‌ماند.
قلعه فلک الافلاک در چه سالی ساخته شد؟
احتمال می‌رود سال ساخت این قلعه عجیب و اسرارآمیز به 651 پیش از میلاد برگردد. این قلعه را یکی از باشکوه‌ترین بناهای باستانی از دوره ساسانیان می‌دانند که بعد از قرن‌ها همچنان محکم و استوار در جای خود ایستاده است.
اسرار قلعه فلک الافلاک
شهرت و محبوبیت این قلعه تنها به تاریخی و باستانی بودن آن برنمی‌گردد؛ بلکه این قلعه رازهای زیادی را در دل خود نگه داشته است. قلعه‌ای که برای سال‌های زیادی نظاره‌گر خروش آدمیان بر روی زمین بوده است، اسراری در دل خود دارد که شاید برای هرکسی قابل باور نباشد.
این قلعه که بر بلندای یک تپه باستانی بنا شده را یک حصار محکم و مستحکم دربرگرفته است. رودخانه خرم آباد مانند خندقی از جنوب این قلعه را محافظت می‌کند. همچنین دیوارهای دفاعی از خط ساحلی رودخانه در جنوب شرقی به مساحت ۱۰ هکتار اطراف این قلعه را پوشانده‌اند.
شکل پنج‌ضلعی قلعه نیز باعث شده که هیچ راه ورودی به قلعه وجود نداشته باشد و از هر طرف محافظت شده باشد و این‌گونه هیچ‌کس نمی‌توانست از اتفاقات داخل قلعه باخبر شود! شکل ساده و خشتی قلعه با آجرهایی بدون تزیینات و گچ‌بری باعث شده که دژ شاپور خواست به یکی از مخوف‌ترین قلعه‌های ایرانی که افسانه‌های بسیاری درباره آن وجود دارد، تبدیل شود؛ اما آیا این قلعه به‌راستی رازهایی دارد که هیچ‌کس از آن خبر ندارد؟
بعضی معتقد بودند این قلعه مکانی مخوف برای زندانی کردن اسیران رومی بوده است. در دوران پهلوی این قلعه نقش پادگان نظامی و زندان را داشته است. برخی معتقدند چون ۱۲ برج این قلعه از نام ۱۲ برج فلکی گرفته شده است و به همین خاطر آن را فلک الافلاک نامیده‌اند.
در بخشی از حیاط قلعه فلک الافلاک، زیر اتاق‌های کوچک، تونلی کشف کرده‌اند که توجه کارشناسان را به خود جلب می‌کند. به نظر می‌رسد از این مسیر برای فرار در مواقع اضطراری استفاده می‌شده است.
چاه قلعه فلک الافلاک
در قسمت شمال شرقی حیاط دژ شاپور خواست، یکی از مرموزترین بخش‌های آن قرار گرفته است. چاه این قلعه که بیشتر از 40 متر عمق دارد و یکی از معدود چاه‌های دستکند ایرانی است که در صخره‌های آهکی ساخته شده، اسرارآمیزترین بخش این قلعه است.
در سال‌های اخیر کاوش‌های باستان‌شناسان بر روی این چاه این نظریه که از این چاه تنها برای تامین آب شرب قلعه استفاده می‌شده را تقویت کرد؛ اما تایید نکرد. باستان‌شناسان معتقدند که آب چاه از طریق نزولات جوی تامین می‌شده و برای تأمین آب ساکنین قلعه در صورت حمله دشمن و محاصره قلعه و همچنین تامین موقت آب در شرایط اضطرار ساخته شده بوده است.
سخن پایانی
این قلعه در خیابان امام خمینی یا دوازده‌برجی خرم آباد که به آن خیابان ساحلی نیز می‌گویند واقع شده است. ساعت بازدید قلعه فلک الافلاک هشت صبح تا نه شب است. آیا این قلعه رازهای دیگری نیز دارد که همچنان سربه‌مهر مانده‌اند؟ کسی نمی‌تواند پاسخ درستی به این سوال بدهد. در حال حاضر چاه این قلعه یکی از جذاب‌ترین بخش‌های آن برای گردشگران است. اگر به سفرهای پاییزی علاقه دارید می‌توانید سفر به اصفهان را هم امتحان کنید.
