اگر بخواهیم به‌صورت خلاصه مفهوم زن ناشزه و کلمه ناشزه را برایتان شرح دهیم، باید بگوییم اگر زنی بدون عذر موجه از تمکین عام و خاص یا هر دوی آن‌ها در برابر همسرش خودداری کند، در اصطلاح ناشزه بوده و به این حالت نشوز می‌گویند. همراه دلتامگ باشید.
تمکین چیست؟
تمکین به دو حالت عام و خاص تقسیم می‌شود. تمکین عام در واقع پذیرش ریاست مرد برخانواده و ملزومات آن است. طبق همین موضوع، حق تعیین مسکن با مرد بوده مگر اینکه این حق قبلاً به زن داده شده باشد. حسن معاشرت با مرد یکدیگر از مصادیق تمکین عام است.
تمکین خاص در واقع برقراری رابطه جنسی در حد متعارف و شرعی است. یعنی مرد به بهانه اینکه زن مکلف به تمکن خاص است، نمی‌تواند او را مجبور به برقراری رابطه جنسی کند.
حقوق زن ناشزه
در ادامه به حقوقی می‌پردازیم که به زن ناشزه تعلق می‌گیرد.
مهریه زن ناشزه
یکی از حقوق مهمی که با ازدواج به زنان تعلق می‌گیرد، مهریه است. یکی از سؤالاتی که از ما پرسیده می‌شود آن است که آیا به زن ناشزه مهری تعلق می‌گیرد؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم به‌محض وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه بوده یا آن را از مرد طلبکار می‌شود.
این حق حتی با نشوز زن نیز از بین نرفته و مرد باید مهریه را بپردازد؛ بنابراین نشوز زن مانع از حق او برای گرفتن مهریه نیست؛ بنابراین اگر برای مثال، زنی بدون اجازه همسرش خانه مشترک را ترک کرده و در منزل پدری خود ساکن شود، ناشزه است و به او نفقه تعلق نخواهد گرفت ولی می‌تواند مهریه‌اش را مطالبه کرده و به اجرا گذارد.
ارث‌بردن زن ناشزه
اگر مرد هنگام نشوز زن فوت کند، آیا ارث همسر به وی می‌رسد؟ پاسخ این سؤال روشن است. همان‌طور که بیان کردیم، حقوقی که قانون برای افراد در نظر گرفته است تنها با تصریح قانونی از بین می‌رود؛ بنابراین در این مورد حتی با وجود نشوز زن، زن از دریافت ارث محروم نشده و می‌تواند از همسر متوفی خود ارث ببرد.
تنصیف اموال در هنگام طلاق زن ناشزه
یکی از شروطی که هنگام ازدواج طرفین می‌توانند امضا کنند، شرط تنصیف اموال است. طبق این شرط اگر طلاق از جانب زن نبوده و ناشی از انجام‌ندادن وظایف زناشویی زن نباشد، نصف اموالی که توسط مرد بعد از عقد ازدواج به دست می‌آید، به زن تعلق می‌گیرد؛ بنابراین مشاهده می‌شود که اگر زن ناشزه باشد، دیگر این شرط اجرایی نبوده و تنصیف اموال منتفی خواهد بود.
اثبات نشوز زن
اثبات‌کردن نشوز زن در دادگاه خانواده انجام می‌شود. گاهی نشوز زن به دلیل ترک منزل مشترک است که در این مورد اثبات نشوز کار بسیار ساده‌ای است. در ابتدا باید با ارسال اظهارنامه توسط مرد، زن به زندگی مشترک فراخوانده شود. اگر بعد از ارسال اظهارنامه زن به منزل مشترک برنگردد، مرد می‌تواند دادخواست الزام به تمکین یا عدم تمکین بدهد. این مورد ممکن است با شهادت شهود و یا اقرار طرفین اثبات گردد.
گاهی نیز دلیل نشوز زن عدم تمکین به معنای خاص آن یعنی عدم رابطه زناشویی است. در این مورد که زن و شوهر در منزل مشترک زندگی می‌کنند، اصل بر این است که رابطه جنسی بین ایشان برقرار است.
بنابراین، مردی که مدعی است با همسرش رابطه جنسی ندارد، باید این موضوع را اثبات کند. در این گونه موارد غالباً امکان اثبات با شهادت شهود و سایر ادله نیست و تنها اقرار خودزن می‌تواند به اثبات آن کمک کند.
