در چه مواردی عدم تمکین زن از شوهر مجازات ندارد؟

عدم تمکین زن از شوهر یکی از موضوعات بسیار پر چالش است که در دادگاه‌ها بسیار با آن مواجه می‌شویم؛ اما دراین‌رابطه باید بدانیم گاهی اوقات قانون این اجازه را به زن داده است که از همسر خود تمکین نکرده و مجازات هم نشود. همراه دلتامگ باشید تا با هم این موارد را بررسی کنیم.

تمکین به چه معنا است؟

تمکین در واقع به معنای انجام وظایف زناشویی و اطاعت کردن از همسر است. به طور طبق قانون مدنی زن وظیفه دارد که در منزلی که همسرش تهیه کرده است سکونت داشته باشد البته به شرطی که آن منزل مناسب با شئونات زن انتخاب شده باشد.

انواع تمکین

تمکین به دو حالت تقسیم می‌شود:

• تمکین خاص
• تمکین عام

تمکین خاص

تمکین خاص یعنی برقراری رابطه خاص جنسی و زناشویی میان زوجین. در واقع تمکین خاص به معنای اطاعت‌پذیری زن در مسائل جنسی و رابطه جنسی معقول با همسر خود است.

تمکین عام

تمکین عام به معنای اطاعت کلی زن از شوهر در انجام امور زندگی مشترک است.

موارد مجاز عدم تمکین زن از شوهر

در برخی از موارد به دلیل وجودداشتن موانعی، قانون و شرع اجازه عدم تمکین زن از شوهر خود را داده است.

ابتلای شوهر به امراض جنسی و مقاربتی

طبق ماده 1127 قانون مدنی: هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی و جنسی گردد، زن حق دارد که از نزدیکی با او خودداری و امتناع نماید، امتناع به علت مزبور مانع از حق نفقه نخواهد بود.

بنابراین، طبق مجوز این ماده، درصورتی‌که مرد به بیماری‌های مقاربتی مبتلا باشد، زن تا جایی که از سرایت بیماری مصون باشد، می‌تواند از نزدیک با شوهر خودداری کند.

به دلیل آنکه در این شرایط نشوز و عدم تمکین زن با مجوز قانونی است، همچنان از حق نفقه برخوردار است و مرد نمی‌تواند با استناد به عدم تمکین از پرداخت نفقه خودداری کند. در غیر این صورت مرد به مجازات عدم پرداخت نفقه محکوم می‌شود. البته لازم به ذکر است که عدم تمکین در این ماده ناظر بر تمکین خاص و رابطه زناشویی است.

تعیین محل زندگی توسط زن

مطابق ماده 1114 قانون مدنی که پیرامون تعیین محل زندگی مقرر داشته است: زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی نماید؛ مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.

با مجوز این ماده زمانی که حق تعیین منزل به زن داده شده باشد، زن می‌تواند از زندگی‌کردن در منزل مشترک با مرد خودداری کند؛ اما سایر وظایف زن که با تمکین مرتبط است، همچنین برعهده وی است.

بیماری زن

بیماری داشتن خود زن از جمله موارد مجاز برای عدم تمکین است. برخی از بیماری‌ها در زند این مجوز را برای عدم تمکین خاص می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، در موردی که زن مبتلا به عارضه قَرَن یعنی مسدود بودن آلت تناسلی بوده، می‌تواند از تمکین خودداری نماید. همچنین در زمان عادت ماهیانه، نیز می‌تواند از تمکین خودداری کرده و این هم یکی از موارد مجاز عدم تمکین محسوب می‌شود.

عدم تمکین زن به دلیل ضرر بدنی، مالی و شرافتی

طبق ماده 1115 قانون مدنی، اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می‌تواند مسکن جداگانه اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر را نخواهد داد و مادام که زن در بازگشت به منزل مزبور معذور است، نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.

طبق این ماده به این نتیجه می‌رسیم که اگر زندگی با شوهر زیر یک سقف برای زن همراه با خطر باشد، می‌تواند از تمکین خودداری کرده و کماکان از حق نفقه برخوردار باشد.

عدم تمکین زن به دلیل استفاده از حق حبس

حق حبس در ماده 1085 قانون مدنی تعریف شده است. طبق این ماده: ” زن می‌تواند تا مهریه به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در قبال شوهر دارد امتناع کند؛ مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مُسقط حق نفقه نخواهد بود “.

مطابق این ماده تا وقتی که رابطه زناشویی میان زن و شوهر برقرار نشده باشد، زن می‌تواند تا زمانی که تمام مهریه به او پرداخت نشده است، از شوهر خود تمکین نکند و ازآنجاکه این مورد نیز از مواردی است که عدم تمکین زن مجاز است، زن در این صورت باز هم دارای حق نفقه خواهد بود.