فلج خواب یا به اصطلاح عموم بختک، به علت استرسهای روزانه و دیدن کابوسهای وحشتناک فراوان مانند افتادن از جایی، غرقشدگی یا مرگ به وقوع میپیوندد.
به گزارش دلتامگ در این حالت فرد احساس میکند جسمش سنگین شده و هرچه فریاد میزند کسی صدایش را نمیشنود اما خوشبختانه این حالت هیچگونه عارضه جسمی در پی ندارد و میتوان با لمس بدن فرد یا صدا کردن اسم او، فرد را از این حالت خارج کرد.
فلج خواب یـک تجربۀ دلهرهآور و هراسانگیز است که به حالت ناتوانی در انجام حرکات ارادی حین خواب اطلاق میشـود. فـلـج خـواب اغلب مواقع هنگام بیدارشـدن از خـواب یـا در لحظۀ به خـواب رفتن رخ میدهد؛ معمولاً چند ثانیه بـه طـول میانجامد و در هر سن روی میدهد.
علائم فلج خواب
- ناتوانی در حرکت دادن بدن
- ناتوانی در صحبت کردن و فریاد زدن
- احساس خفگی و نزدیکی به زمان مرگ
- توهمات شنیداری، دیداری یا حتی لمسی اما رؤیامانند، مثل احساس حضور یک انسان دیگر در اتاق، احساس فشردگی در قفسه سینه، دیدن سایۀ افراد، دیدن منبع نورانی، شنیدن صدای افراد، شنیدن صدای قدمهایی که نزدیک میشوند، دیدن شبح، تجربۀ خروج از بدن، احساس شناور شدن در هوا، شنیدن صدای باز و بسته شدن در و…
- احساس وحشت و اضطراب
بختک سراغ چه کسانی میآید؟
- افرادی که دچار اختلالات خواب هستند و ممکن است اختلال فاز رم (REM) اتفاق بیفتد.
- افرادی که در خواب از خود واکنشهای شدید فیزیکی مانند رفتارهای خشونتی و عصبی بروز میدهند.
- افرادی که دچار کمبود خواب، عوامل ژنتیکی، استرس یا اضطراب زیاد هستند و ساعت خواب بدنشان بههم میخورد.
- افرادی که دچار اختلالهای ذهنی یا اختلال دو قطبی هستند.
- افرادی که شب به پشت میخوابند.
- افرادی که مبتلا به گرفتگی عضلات بدن مانند گرفتگی عضلۀ پا هستند.
- افرادی که از برخی داروها مانند داروهایی که برای بیشفعالی تجویز میشود، استفاده میکنند.
- بروز فلج خواب در زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان است.
- افرادی که مواد مخدر مصرف میکنند.
- تمام افرادی که این موضوع را تجربه میکنند و دچار فلج خواب میشوند، در سلولهایشان مادهای به نام «HLA-DR2» دارند.
- افرادی که روز خسته کننده یا پراسترسی را گذراندهاند، بیشتر از همیشه این حالت سراغشان آمده است.
- تغییرات در سبک زندگی یا مصرف قرصهای خوابآور و آنتیهیستامینها ممکن است منجر به فلج خواب شود.
پیشگیری از فلج خواب یا بختک
- نخوابیدن به پشت
- کاهش استرس
- به اندازۀ کافی خوابیدن
- انجام ورزشهای منظم
- زیاد غذا نخوردن
- ننوشیدن کافئین
چطور از شر بختک راحت شویم؟
با رعایت برخی موارد فلج خواب را میتوان از بین برد یا تکرارش را به حداقل رساند.
۱. سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید
هنگامیکه در خواب احساس فلج شدن میکنید، برای رهایی از این احساس نباید زیاد تلاش کنید، زیرا ممکن است با دست و پا زدن و تلاش بیشتر علائم تشدید شود و شما بیشتر بترسید پس ابتدا نفس عمیق بکشید و یادآوری کنید که حالتان خوب است.
۲. نجات از فلجی و بی حسی
زمانیکه خواب بد دیده اید و احساس فلج شدن میکنید، مشت خود را گره کرده و باز کنید و انگشتان خود را تکان دهید تا از خواب کاملاً بیدار شوید و از بیحرکتی، حس خفگی و فشار در قفسه سینه نجات یابید.
۳.سعی کنید بیدار شوید
شما میتوانید با یک حرکت یا تکان شدید از حالت فلجی خلاص شوید. پس از اینکه چنین حالتی به سراغ شما آمد از خواب برخیزید و مقداری آب سرد روی صورت خود بپاشید تا این حالت از شما دور شود و دوباره به رختخواب باز نگردید، زیرا ممکن است فلجی در خواب به سراغتان بیاید پس بهتر است زمانیکه کاملاً آرام شُدید، به رختخواب خود بازگردید.
باید بدانید استرس یک عامل مهم در فلجی خواب است، پس حتماً قبل از خواب افکار استرسزا را از خود دور کنید.