کمتر کسی می‌داند که در جهان قابل‌مشاهده، بیشتر از ۱۰۰ میلیارد کهکشان فارغ از کهکشان راه شیری وجود دارد که هر کدام میلیاردها ستاره در درون خود دارند. جالب است که این کهکشان‌ها ثابت نبوده و با سرعت‌های خاص و به جهت‌های مختلف و حتی به سمت همدیگر، در حال حرکت هستند.
نزدیک‌ترین کهکشان همسایه راه شیری، “آندرومدا” نام دارد. در این مقاله، به مطالب حیرت‌انگیزی درباره تاریخچه کشف آندرومدا، وضعیت آن نسبت به راه شیری و رخدادهای پس از برخورد این دو به همدیگر می‌پردازیم. همچنین، اگر می‌خواهید از سرعت برخورد سیاه‌چاله‌ها اطلاع پیدا کنید، به لینک داده شده رجوع کنید.
ستاره‌شناس ایرانی، کاشف اصلی آندرومدا
اولین‌بار ستاره‌شناس ایرانی، عبدالرحمان صوفی در سال ۹۶۴ این همسایه کهکشان راه شیری را شناسایی کرد؛ اما ماهیت دقیق آن برایش نامشخص بود. او در نوشته‌های خود از آن به‌عنوان “یک توده نورانی” یادکرد.
۶۰۰ سال بعد، با اختراع تلسکوپ و تماشای این کهکشان توسط “سالمون ماریوس”، باز کهکشان بودن آندرومدا مشخص نشد تا اینکه در سال ۱۷۶۴، “چارلز مِزیر” کهکشان بودن آن را کشف کرد و نام آن را آندرومدا گذاشت. تا پیش از آن تصور بر این بود که آندرومدا ممکن است چندین ستاره کنار همدیگر باشد.
وضعیت آندرومدا نسبت به کهکشان راه شیری
کهکشان همسایه راه شیری ۲.۵ میلیون سال نوری از آن فاصله دارد. راه شیری بسیار کوچک‌تر از آن و در حدود ۱۰۰ هزار سال نوری قطر دارد. این در حالی است که آندرومدا، ۲۲۰ هزار سال نوری قطر دارد و یک اَبرکهکشان محسوب می‌شود.
جالب اینجاست که آندرومدا با تمام فاصله ای که از زمین دارد، با چشم غیرمسلح دیده می‌شود و دورترین فاصله ممکن برای دیده‌شدن با وسایلی چون تلسکوپ‌ها است.
آندرومدا ثابت نیست و با سرعتی در حدود ۱۱۰ هزار سال نوری به سمت کهکشان راه شیری در حال حرکت است و باتوجه‌به جهت حرکتش، احتمال برخورد آن با راه شیری وجود دارد.
در صورت برخورد دو کهکشان چه خواهد شد؟
در میان ۱۰۰ میلیارد کهکشان واقع در جهان قابل‌مشاهده، هر ۹ میلیارد سال نوری، دو کهکشان به همدیگر برخورد می‌کنند.
در مرکز کهکشان‌ها سیاه‌چاله‌های بزرگی وجود دارد که نیروی جاذبه بسیار شدیدی دارند و عامل برخورد کهکشان‌ها همین نیروی جاذبه میان آنهاست. سیاه‌چاله‌ها جهت چرخش و سرعت‌های متفاوتی با همدیگر دارند و در اثر نزدیک‌شدن تا حد مشخصی، در مرحله آخر برخورد، با همدیگر ادغام می‌شوند و کهکشان بیضوی را خلق می‌کنند. به فرایند برخورد دو کهکشان به همدیگر Colling Galaxies یا بر همکنش کهکشان‌ها گفته می‌شود.
هر کهکشان تعداد بسیار زیادی ستاره دارد. در کهکشان راه شیری بیش از ۲۵۰ میلیارد ستاره و در آندرومدا، بیشتر از یک تریلیون ستاره وجود دارد. پس از ادغام سیاه‌چاله‌ها امکان برخورد این ستاره‌ها با همدیگر، به دلیل فاصله زیاد بینشان کم است. البته امکان برخورد نیز وجود دارد.
زمان این برخورد و سرنوشت انسان‌ها
این احتمال وجود دارد که در زمان برخورد دو کهکشان، انسان روی زمین وجود نداشته باشد و این موضوع دو علت دارد. اول اینکه این رخداد ۴ میلیارد سال دیگر رخ می‌دهد و دوم اینکه تا آن زمان، خورشید آن‌قدر بزرگ می‌شود که زمین را به خاکستر تبدیل می‌کند. در این حالت به خورشید Red Giant یا غول سرخ می‌گویند.
اینکه چه اتفاقی برای خورشید ما بیفتد مشخص نیست؛ اما بین این ستاره و نزدیک‌ترین ستاره بعدی، ۴۰ تریلیون کیلومتر یا ۴ سال نوری فاصله وجود دارد. جالب اینجاست که اگر انسان‌ها روزی شاهد این رخداد باشند آن‌قدر ستاره در آسمان خواهند دید که شب‌ها همانند روز روشن می‌شود.
سخن آخر
کهکشان راه شیری با تمام عظمت خود، در مقابل کهکشان همسایه‌اش یعنی آندرومدا بسیار معمولی است. با سرعت حرکت آندرومدا به سمت راه شیری، روزی این دو کهکشان به هم برخورد کرده و کهکشان غول‌پیکر بیضوی را خلق خواهند کرد. این پدیده ۴ میلیارد سال نوری دیگر رخ داده و از سرنوشت واقعی انسان تا آن موقع، اطلاعی در دسترس نیست.
