ناسا ماهواره ردیاب آلودگی هوا خود را اوایل سال ۲۰۲۳ به فضا فرستاد و اولین تصاویر از ۲ آگوست از آن، به زمین ارسال شد. این تصاویر عکس‌هایی را از میزان آلاینده‌های آمریکای شمالی به زمین ارسال کرده است. این مدل ماهواره‌ها اولین نمونه از نوع خود نیستند و انواع دیگری نیز در فضا پرتاب شده یا در حال برنامه‌ریزی به این منظور هستند. خبر فضانورد زن ایرانی را نیز می‌توانید در این مطلب بخوانید.
نحوه عملکرد ماهواره جدید ناسا
ابزار جدیدی که ناسا در این ماهواره ردیاب آلودگی هوا ساخته است TEMPO نام دارد که اوایل سال جدید میلادی از ایستگاه فضایی کیپ کاناورال به ۳۵ کیلومتری زمین فرستاده شد. این ماهواره در مدار ثابتی در بالای استوا قرار گرفته است. این ردیاب می‌تواند داده‌های کیفیت هوا در آمریکای شمالی را سنجیده و حتی به شکل محله‌ای برای زمین ارسال کند. به همین جهت دید مناسب و کاملی را به محققان ناسا می‌دهد.
از دیگر قابلیت‌های این ماهواره ردیاب آلودگی هوا توانایی سنجش سطح آلودگی در ساعات اوج ترافیک، حرکت آلودگی‌های مرتبط با آتش‌سوزی جنگل‌ها، اثر رعدوبرق بر روی لایه اوزون و اثرات بلندمدت کودها بر فضای زمین است.
نحوه کار این ردیاب به این شکل است که نور بازتاب شده از سطح آلاینده‌هایی چون دی‌اکسید نیتروژن، فرمالدئید و اوزون زمین را که واحدهای سازنده آلاینده‌ها هستند را اندازه می‌گیرد. پس از آن از طریق تفکیک طول‌موج‌های مختص به هر ماده، نوع آن آلودگی را تشخیص می‌دهد.
اولین گزارشات ماهواره ردیاب آلودگی هوا
گزارش‌های اولیه این ردیاب، به سطح دی‌اکسید نیتروژن موجود در هوا در روز دوم آگوست اختصاص داشت. در نقشه‌های تهیه شده هر چه رنگ آلاینده پررنگ‌تر دیده شود سطح بالاتری از آن در جو وجود دارد. این تصاویر برای شهرهای آلوده دیگری چون لس‌آنجلس، لاس‌وگاس، واشنگتن و نیویورک تهیه شده‌اند.
همان‌طور که از تصاویر مشخص است دقت این ماهواره ردیاب آلودگی هوا بالاست و قرار است در آینده در حدود ۵۰ مطالعه مختلف علمی به‌وسیله داده‌های این ماهواره صورت گیرد. به گفته “کلی چنس” یکی از محققان اصلی TEMPO، این ردیاب حتی میزان بخار آب، ذرات معلق موجود در هوا و چند مدل دیگر از گازهای کمیاب را اندازه می‌گیرد و به همین دلیل منبع بسیار خوبی برای مطالعات آینده خواهد بود.
ماهواره‌های دیگر برای بررسی‌های زیست‌محیطی
همان‌طور که در مقدمه گفته شد این ماهواره ردیاب آلودگی هوا تنها مدل از نوع خود نیست. کره جنوبی یکی از کشورهایی بود که در سال ۲۰۲۰ میلادی توانست طیف‌سنج پایش زمینش را به فضای بیرون زمین ارسال کند. یکی دیگر از ماهواره‌های از این دسته در سال ۲۰۲۴ توسط آژانس فضایی اروپا پرتاب می‌شود که Sentinel-4 نام دارد و آلودگی‌های اتمسفر در آفریقای شمالی و اروپا را اندازه‌گیری می‌کند.
“بیل نلسون” مدیر ناسا طی بیانیه خود اعلام کرده که دولت آمریکا قصد دارد دسترسی به داده‌های این ردیاب را، به‌منظور نظارت و بهبود کیفیت روزانه هوا در اختیار عموم مردم قرار دهد. همچنین پس از عملیاتی‌شدن کامل، می‌تواند پوشش خوبی از مکزیکوسیتی، منطقه‌ای از مرکز کانادا تا ایالات متحده آمریکا را به دست دهد.
سخن آخر
ماهواره ردیاب آلودگی هوا برای سنجش و کنترل آلاینده‌های هوا، اوایل سال ۲۰۲۳ توسط ناسا به فضا ارسال شد. این ماهواره از طریق تفکیک نور انعکاس یافته از آلاینده‌ها، نوع و مقدار آنها را در آمریکای شمالی یافته و آن را در قالب عکس‌های مختلف به زمین ارسال می‌کند. اولین عکس‌های انتشاریافته از آن مربوط به آلاینده دی‌اکسید نیتروژن بود که در اختیار عموم قرار گرفت.
