در جامعه، شرکت‌ها به عنوان مؤسسات حقوقی شناخته می‌شوند که افراد در آنها همکاری می کنند و به انجام فعالیت‌های تجاری می‌پردازند. که تصفیه شرکت نیز در آن مهم است. عملکرد شرکت‌ها ممکن است به دلایل مختلفی مثل ورشکستگی، صدور حکم قضایی، تصمیم موسسان یا مجمع عمومی و غیره متوقف شود که به آن انحلال شرکت گفته می‌شود.مانند ثبت شرکت که نیازمند انجام مراحل و فرآیندهای خاصی است، انحلال شرکت نیز با انجام یک فرآیند خاص امکان‌پذیر است که به آن تصفیه شرکت می‌گویند.این کار توسط اداره تصفیه انجام می‌شود و شامل قوانین و مراحل مختلفی است، و بدون انجام کامل تمامی مراحل آن ناقص خواهد ماند.
مفهوم تصفیه شرکت
شخصی که مسئول این امور می‌شود، به عنوان مدیر تصفیه شناخته می‌شود. در صورتی که یک اداره تصفیه تشکیل شده باشد، وظایف مدیر تصفیه در زمینه ورشکستگی تحت عهده آن اداره قرار می‌گیرد. قانونگذار در مواد 199 و 201 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، دلایل انحلال شرکت سهامی و شروع فرآیند تصفیه را تشریح کرده است. برخی از عوامل مهم انحلال شرکت سهامی عبارتند از:
– انجام وظیفه‌های موضوعی شرکت یا عدم امکان انجام آن
– اتمام مدت تشکیل شرکت در صورتی که مدت قبل از انقضاء تمدید نشده باشد
– رأی مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام در صدور حکم انحلال شرکت
– صدور حکم قطعی دادگاه در صورت ورشکستگی
– درخواست ذینفعان از دادگاه برای انحلال شرکت در شرایط خاص
لازم به ذکر است که انحلال شرکت گاهی به عنوان تصفیه شرکت نیز شناخته می‌شود، اما فرآیند آن بلافاصله پس از انحلال شروع می‌شود و به معنایی نیست که انحلال شرکت و تصفیه هر دو مفهوم مجزا و متفاوت باشند.
شرکت در حال انجام تصفیه، به چه معنا است؟
شرکت در حال تصفیه به شرکتی اطلاق می‌شود که منحل شده و فعالیت آن در محدوده موضوعاتی که در اساسنامه آمده، متوقف شده است و تنها فعالیتی که انجام می‌دهد، مربوط به امور تصفیه است. به عبارت دیگر، این نوع شرکت قادر به انجام هیچ نوع معامله‌ای به جز معاملات مرتبط با تصفیه نیست. بنابراین، شرکت به محض منحل شدن، در حال تصفیه قرار می‌گیرد.
همچنین، طبق ماده 208 اصلاحی قسمتی از قانون تجارت مصوب سال 1347، تا پایان فرایند تصفیه، شخصیت حقوقی شرکت برای انجام امور مربوط به تصفیه حفظ می‌شود. بنابراین، شرکت در حال تصفیه همچنان شخصیت حقوقی خود را حفظ می‌کند و به همین دلیل، دارای حقوق و تعهداتی است که مستقل از شرکای آن است. لازم به ذکر است که در همه جا باید عبارت “در حال تصفیه” پس از نام شرکت در دستور کار قرار گیرد.
شرایط تصفیه شرکت چیست؟
برای شروع و اجرای فرآیند تصفیه یک شرکت، شرایطی ضروری هستند. در صورت عدم وجود این شرایط، امکان تصفیه شرکت وجود نخواهد داشت. به طور کلی، دو شرط برای آغاز فرآیند تصفیه یک شرکت وجود دارد که در این قسمت به آنها پرداخته خواهد شد.
شرط اول برای آغاز فرآیند تصفیه شرکت، این است که شرکت منحل شده و فعالیت آن به علت یکی از دلایلی که در ماده 199 و 201 قانون تجارت (برای شرکت‌های سهامی) و ماده 161 و مواد 136 تا 140 قانون تجارت (برای شرکت‌های غیرسهامی) ذکر شده است، به پایان رسیده باشد. این بدان معناست که شرکت باید هیچ فعالیتی به جز امور مربوط به تصفیه را انجام ندهد و در صورتی که فعالیتی را آغاز نموده است، باید آن را انجام داده و سپس به تصفیه بپردازد.پس از منحل شدن فعالیت‌های شرکت، لازم است یک فرد به عنوان مدیر تصفیه تعیین شود تا فرآیند تصفیه آغاز شود. در شرکت‌های تضامنی، نسبی، مختلط سهامی و غیرسهامی، مدیر یا مدیران شرکت مسئول تصفیه هستند مگر اینکه شرکا فرد دیگری را انتخاب کنند. در صورتی که فعالیت شرکت به دلیل ورشکستگی متوقف شود، انجام امور تصفیه توسط اداره تصفیه صورت می‌گیرد. از تاریخ تعیین مدیر یا مدیران تصفیه، اختیارات مدیران شرکت به پایان می‌رسد و فرآیند تصفیه آغاز می‌شود.
ختم تصفیه شرکت
به منظور پایان دادن به مراحل تصفیه شرکت، مدیر تصفیه یا اداره مربوطه باید تمامی مراحلی که در قسمت قبل ذکر شده را انجام داده و بدون انجام کامل این مراحل، فرآیند تصفیه شرکت به پایان نخواهد رسید. همچنین، پس از تصمیم به منحل شدن شرکت و تعیین مدیر تصفیه، این فرد ملزم است ظرف پنج روز همراه با نمونه صورتجلسه مربوطه به اداره ثبت شرکت ها اطلاع دهد. علاوه بر این، بعد از پایان تصفیه، لازم است مجدداً این موضوع به اداره ثبت شرکت ها گزارش شود.
این اقدام به منظور حذف نام شرکت از دفتر اداره ثبت شرکت ها و دفتر ثبت تجاری انجام می‌شود. سپس باید این موضوع در روزنامه رسمی دادگستری و همچنین در روزنامه‌های گسترده‌الانتشار شرکت آگهی شود. مدیران تصفیه ملزم هستند تا ظرف دو سال، تمام امور مربوط به تصفیه را انجام داده و پایان تصفیه را اعلام کنند. در صورت عدم پایان دادن به تصفیه در این مدت، مدیر تصفیه یا اداره مربوطه باید درخواست تمدید مهلت تصفیه را از مجمع عمومی درخواست کنند.همچنین، مدیر تصفیه باید همزمان با اعلام پایان تصفیه شرکت به اداره ثبت شرکت ها، تمامی اسناد مربوط به شرکت را به منظور بایگانی به اداره ثبت تحویل دهد. این اسناد تا 10 سال پس از منحل شدن شرکت در اداره ثبت شرکت ها نگهداری خواهند شد.
سخن آخر
ما در این مقاله در خصوص تصفیه شرکت و تمام موارد آن که نیاز است شما بدانید، صحبت کرده ایم. در واقع ما امیدواریم تمام مراحل شرکت شما به خوبی طی شود اما ممکن است دچار این موضوع شوید و در نتیجه نیاز است تا به خوبی بدانید
