حقایق حیرت‌انگیز سیاره زحل را بشناسید

از نگاه عده‌ای، زیباترین سیاه منظومه شمسی سیاره زحل یا کیوان است. این سیاره دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی و سبک‌ترین آن است به حدی که می‌تواند روی آب شناور باشد. کیوان تنها سیاره این سیستم خورشیدی است که با چشم غیرمسلح از سال‌های دور توسط انسان رویت شده است. این سیاره هر ۲۹ سال یکبار به‌دور خورشید گردش می‌کند.

طوفانی که هرگز نمی‌ایستد

یکی از ویژگی‌های این سیاره زرد و طلایی بادهای نسبتاً عجیب است که با سرعتی معادل ۵۰۰ متر بر ثانیه در گردش‌اند. ترکیب این بادها با دمای بالای سیاره رنگ معروف طلایی آن را ایجاد می‌کنند. در بخش شمال قطبی این کره، ناحیه‌ای شش‌ضلعی وجود دارد که بر روی آن طوفان‌هایی در حرکت‌اند که هرگز متوقف نمی‌شوند. زحل با تمام عظمت خود هر ۱۰ ساعت و ۴۲ دقیقه به‌دور خود چرخیده و همین موضوع علت ایجاد چنین طوفان‌هایی بر سطح آن است. در این ناحیه از آن، هیچ موجود زنده‌ای قادر به زندگی نیست.

جایی برای ایستادن وجود ندارد

سیاره زحل همچون مشتری از گاز تشکیل شده است و هیدروژن و هلیوم دو گاز اصلی آن هستند. به دلیل سبک‌تر بودن این دو گاز نسبت به جرم آب، زحل می‌تواند بر سطح آب شناور باقی بماند و در این موضوع نسبت به سایر سیارات منظومه شمسی بی‌رقیب باقی بماند.

زحل ظاهری کشیده نیز دارد؛ اما جسمی سراسر گازی است که به یک هسته بسیار داغ با دمای ۱۱۷۰۰ درجه سانتیگراد می‌رسد که از آب و یخ تشکیل شده و نیروی جاذبه فراوانی دارد. جالب است که دمای خود سیاره بسیار کم بوده و ۱۱۷- درجه سانتی‌گراد است.

رینگ زحل تنها یک کیلومتر ضخامت دارد

سیاره زحل همواره با حلقه‌ای پیرامون خود متمایز شده است. این حلقه پوشیده از انواع جرم‌هاست که می‌توانند به‌اندازه گردوغبار تا عظمت کوه‌ها باشند. جنس این مواد عموماً یخ، سنگ و کربن است این احتمال وجود دارد که از برخورد شهاب‌سنگ‌هایی به سطح سیاره ایجاد شده باشند.

جالب است که حلقه‌های شناخته شده آن به هفت گروه بر اساس حروف الفبای انگلیسی تقسیم‌بندی می‌شوند و این حلقه‌ها ۴.۵ برابر زمین طول دارند؛ اما قطری در حد ۱ کیلومتر دارند و علت آن قمرهای بسیار زیادی است که با جاذبه خود در پیرامون این حلقه، آن را کشیده ساخته‌اند.

 قمرهایی که هر سال بیشتر کشف می‌شوند!

سیاره زحل یکی از پرقمرترین سیاره‌های منظومه شمسی است تاکنون ۱۴۶ مورد ماه و چندین ماهک از آن شناخته شده است. جالب است که تنها در سال ۲۰۲۳، ۶۳ مورد از آن شناخته شد. کوچک‌ترین ماه، ایناسلدوس و بزرگ‌ترین تیتان نام دارد که هر دو با ویژگی‌های عجیب خود ماه‌های مشهوری هستند. در زیر یخ‌های سطح هر دو قمر تیتان و ایناسلدوس اقیانوس‌هایی هستند که احتمال حیات در زیرشان وجود دارد.

ایناسلدوس بسیار کوچک بوده و در حدود ۵۰۰ کیلومتر ضخامت دارد و از یخ تشکیل شده است. موضوع درباره تیتان جالب‌تر نیز می‌شود. تیتان به حدی ضخیم است که تا سال ۲۰۰۵ به طور کامل مشاهده نشده بود. تیتان دریاچه و رودخانه و حتی باران دارد. جو آن سرد بوده و ۱۷۹-  درجه سانتیگراد است. متان جو این قمر در سیاره زحل تبخیر می‌شود و باران و دریاهایی از متان را ایجاد می‌کند. حجم متان این قمر ۱۰۰ برابر زمین است و جالب اینجاست که در بطن آن نفت نیز وجود دارد. این قمر جاذبه بسیار کمی دارد به‌طوری‌که با یکبار برخورد پا، می‌توان بر روی آن پرواز کرد.

دورترین اما اولین سیاره کشف شده توسط باستانیان

عده‌ای معتقدند که قبایل شرق دور و حتی مردم بابل سیاره زحل را می‌شناختند و مردم آشوری جزو اولین مردمانی بودند که آن را مشاهده کرده‌اند. یک اتفاق جالب نیز در درباره قبیله مائوری وجود دارد که برخلاف تصور عامه مردم، به‌احتمال زیاد حتی از حلقه‌های دور زحل نیز باخبر بوده‌اند چرا که به زحل Parearau می‌گفتند که به معنی “محاط شده توسط یک حلقه” است.

گالیله نیز از اولین دانشمندانی بود که با تلسکوپ آن را مشاهده کرد و مشخص شد که زحل سیاره است. تا پیش از آن زحل نه سیاره بلکه ستاره تجسم می‌شد.

سخن آخر

اولین سیاره دیده شده توسط بشر سیاره زحل است که قمرهایی فراوان داشته و با حلقه‌های دورش و حجم عظیمی که دارد سبک‌ترین سیاره منظومه شمسی است. اگرچه زندگی بر روی آن باتوجه‌به نداشتن سطح جامد ممکن نیست؛ اما بر روی دو قمر آن احتمال حیات وجود دارد. سرعت گردش این سیاره عامل طوفان‌هایی دائمی بر روی آن است.