اجرت المثل ملک مشاع به مبلغی گفته میشود که شخصی در ازای استفاده از مال دیگری به مالک آن باید بپردازد و در اصطلاح حقوقی اجرت‌المثل به‌عوض استفاده از مال یا عمل دیگری گفته میشود. همراه دلتا مگ باشید.
به چه اموالی مشاع می‌گویند؟
مال مشاع به اموال منقول و غیرمنقولی می‌گویند که به‌صورت ارادی یا غیرارادی یا حتی به‌صورت قهری در مالکیت چند نفر باشد.
بنابراین، طبق آنچه گفتیم؛ یعنی مالکین متعدد در یک شی واحد به نحو اشاعه، حقوق مشترک داشته باشند و در واقع مال میان مالکین آن تقسیم نشده باشد و حقوق مالکین در آن مال مشترک به نحو اشاعه اجتماع یافته است.
در این نوع مالکیت هر یک از مالکین باتوجه‌به سهم مالکانه خود در جزءجزء مال مشاع سهیم هستند. همان گونه که اشاره شد مال ممکن است منقول یا غیرمنقول باشد که در هر دوی اینها امکان مالکیت مشاع وجود دارد.
مال منقول: به مالی گفته میشود که از نظر فیزیکی و جسمی بتوان آن را جابه‌جا کرد. مانند انواع وسایل نقلیه مثل خودرو، انواع موتورسیکلت، ماشین‌آلات کشاورزی و دیگر اموال که عرفاً قابل نقل‌وانتقال باشند. البته مهم است که با انتقال، این اموال عادتاً تغییری نکنند.
مال غیرمنقول: نقطه مقابل اموال منقول است. به این معنا که چنین قابلیتی از لحاظ جابه‌جایی ندارند که روشن‌ترین مثال در خصوص اموال غیرمنقول ملک و املاک است.
اجرت المثل ملک مشاع
اجرت‌المثل در واقع معنای مقابل اجرت‌المسمی است. اجرت‌المسمی به بهایی می‌گویند که بر مبنای یک قرارداد یا توافق از پیش تعیین شده یا توافق طرفین گرفته شده باشد.
به بیان دیگر زمانی که یک مال منقول یا غیرمنقول در یک مدت زمانی در تصرف شخص دیگری بوده و به دلیل عدم وجود قرارداد یا عدم توافق بر سر میزان اجرت یا اجاره‌بها از آن مال استفاده کند، بابت بهره‌مندی از منافع آن مال باید بهای روز یا همان خسارت روزهای تصرف در آن مال را مطابق عرف و طبق نظر کارشناس بپردازد.
برای مثال کشاورزی یک تراکتور را به‌ازای روزانه 400 هزار تومان به مدت 1 سال اجاره کرده است، این مبلغ میان طرفین توافق شده که شخصی در ازای استفاده از تراکتور که متعلق به یک شخص دیگر است، اجرت بپردازد و اجرت پرداختی از سوی اجاره‌کننده اجرت‌المسمی نامیده میشود.
درحالی‌که دررابطه‌با اجرت‌المثل، در این تصرف، قرارداد یا رضایت مالک وجود ندارد و میزان آن توسط کارشناس تعیین می‌گردد و سابقاً میان طرفین نسبت به آن توافقی صورت نگرفته است.
بنابراین، دعوی اجرت المثل ملک مشاع زمانی مطرح میشود که میان متصرف و مالک قراردادی منعقد نشده یا قرارداد منعقد شده باطل شده است و شخص از مال یا عمل دیگری استفاده کرده است.
در نتیجه چون قرارداد و اجرت المثل ملک مشاع میان طرفین در نظر گرفته نشده میزان آن برحسب نظر کارشناس تعیین خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: هر آنچه که باید پیرامون افراز ملک مشاع بدانید
