تاثیر ترافیک بر مغز از آنجایی اهمیتی ویژه می‌یابد که ساکنان شهرهای شلوغ و پر جمعیت، روزانه زمان زیادی را در ترافیک می‌گذرانند. ماندن در ازدحام ماشین‌ها و خیابان‌های شلوغ چطور می‌تواند برای سلامتی مغز ما مخرب باشد؟ برای از بین بردن تاثیر ترافیک بر مغز چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟ با ما در دلتامگ همراه باشید تا با پاسخ این سوالات آشنا شوید.
تاثیر ترافیک بر مغز
آثار مخرب ترافیک بر سلامتی از نظر علمی به اثبات رسیده است. سلامت روان با عواملی همچون اضطراب، بیقراری و پیش‌بینی‌ناپذیری مرتبط است. به همین دلیل است که ترافیک می‌تواند اثرات مخربی روی مغز بگذارد.
استرس و ناامیدی
ازدحام ترافیک، دیر رسیدن به قرارهای کاری و دوستانه و تجربه محبوس ماندن میان خودروها، منجر به افزایش سطح استرس و احساس ناامیدی می‌شود که باعث ترشح بیشتر هورمون کورتیزول می‌شود. ترشح این هورمون در درازمدت اختلال در سلامت مغز را موجب خواهد شد.
بار روانی
ماندن در ترافیک مستلزم دقتی زیاد، تصمیم‌گیری لحظه‌ای و انجام همزمان چند کار با هم است که فشار بسیار زیادی را بر مغز وارد می‌کند. بار شناختی پردازش محرک‌های مختلف، مانند علائم جاده‌ای و وسایل نقلیه دیگر، ظرفیت مغز را به میزانی زیاد به خود اختصاص داده و منجر به خستگی ذهنی می‌شود و تاثیر ترافیک بر مغز از همین عوامل ناشی می‌شود.
اختلال در تمرکز و توجه
شرایط ترافیکی سنگین حفظ تمرکز و توجه را با چالش مواجه می‌کند. نیاز مداوم به نظارت بر جاده، پیش‌بینی اقدامات سایر رانندگان و واکنش سریع منجر به اضافه بار شناختی و کاهش دامنه توجه می‌شود.
احساسات و خلق‌و‌خوی منفی
ماندن در ترافیک برای مدت طولانی و تکرار این اتفاق احساسات منفی مانند تحریک‌پذیری و پاین آمدن آستانه تحمل، بی‌حوصلگی و عصبانیت را برمی‌انگیزد. این احساسات بر خلق و خو و سلامت روان تأثیری به سزا دارند.
کاهش بهره‌وری
رفت و آمد در ترافیک سنگین منجر به اتلاف زمان، افزایش مدت زمان رفت و آمد و کاهش بهره وری خواهد شد که عملکرد شناختی را با اختلال مواجه کرده و از میزان بهره‌وری مغز کم خواهد کرد.
زوال شناختی
تحقیقات تاثیر ترافیک بر مغز نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوای مرتبط با ترافیک طولانی‌مدت، مانند ذرات ریزگرد (PM2.5)، با زوال شناختی و افزایش خطر بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون مرتبط هستند.
ذرات میکروسکوپی موجود در آلودگی هوا وارد جریان خون شده و از این طریق وارد مغز می‌شوند و به التهاب و استرس اکسیداتیو آسیب‌زننده بر سلول‌های مغزی منجر خواهند شد.
اختلالات خواب
یکی دیگر از موارد تاثیر ترافیک بر مغز مشکلات ناشی از کم‌خوابی و بی‌خوابی است. ماندن در ترافیک و خستگی مغز باعث به هم ریختن الگوی خواب می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در هیاهوی ترافیک روزانه در شب منجر به اختلالات خواب، از جمله دشواری به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر و کاهش مدت زمان کلی خواب می‌شود و از این طریق به سلامت مغز آسیب وارد خواهد کرد.
تاثیر ترافیک بر مغز کودکان
کودکانی که در معرض آلودگی هوای ناشی از ترافیک قرار دارند، برای طی کردن فرآیند رشد مغز با سختی‌هایی مواجهند. مطالعات نشان می‌دهند قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و ترافیک در دوران بارداری و اوایل دوران کودکی با افزایش خطر ابتلا به اختلالات شناختی، تاخیر در رشد و مشکلات رفتاری مرتبط هستند.
افزایش پرخاشگری
یکی دیگر از موارد تاثیر ترافیک بر مغز خشمی است که ماندن در ازدحام ترافیک و کلافگی ناشی از آن به همراه دارد. میزان ترافیک بر پرخاشگری و رفتارهای پرخطر هنگام رانندگی دامن می زند. این رفتارهای پرخاشگرانه نه تنها خطر تصادف را افزایش می‌دهند، بلکه عواقب روانی بیشماری از جمله افزایش عصبانیت و تکانشگری به همراه دارند.
اختلال در تصمیم‌گیری
نیاز دائمی به سنجش انتخاب‌ها در ترافیک سنگین بر مهارت‌های تصمیم‌گیری تأثیر گذاشته و این کار را به روندی فرسایشی برای ذهن بدل می‌کند. در نتیجه استرس وارده بر ذهن در اثر ترافیک، توانایی تصمیم‌گیری با چالش مواجه می‌شود. با در نظر گرفتن تاثیر ترافیک بر مغز بهتر است به دنبال راه‌هایی برای مقابله با بار ذهنی ترافیک بر جسم و روان خود باشیم.
مضرات دود خودروها
علاوه‌بر مواردی که درباره تاثیر ترافیک بر مغز ذکر شد، درتحقیقی جدید به تاثیر دود ماشین‌ها بر سلامت مغز پرداخته شده است. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که آلودگی هوای ناشی از ترافیک عملکرد مغز انسان را تنها در طی چند ساعت مختل خواهد کرد. این اولین باری است که شواهد از تغییر ارتباط شبکه مغزی در انسان در اثر آلودگی هوای ناشی از ترافیک خبر می‌دهند.
دکتر کریس کارلستن، نویسنده ارشد این مطالعه، رئیس بخش پزشکی تنفسی در دانشگاه بریتیش کلمبیا (UBC) در کانادا می‌گوید: برای چندین دهه، دانشمندان فکر می‌کردند که مغز انسان ممکن است از اثرات مضر آلودگی هوا برکنار باشد. این مطالعه، که اولین مطالعه در نوع خود در جهان است، شواهد جدیدی را ارائه می‌دهد که ارتباط میان آلودگی هوا و اختلال در عملکرد شناختی را تأیید می‌کند.
راهکارها
از تمرین و تکنیک‌هایی برای مدیریت استرس خود در ترافیک کمک بگیرید. بهتر است در صورت امکان مسیری بدون ترافیک برای رفت‌و‌‌آمد روزانه خود انتخاب کنید. استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی از قبیل مترو و اتوبوس خط ویژه یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش تاثیر ترافیک بر مغز است.
در صورتی‌که امکان استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را ندارید و مجبور به تردد در مسیرهای پرترافیک هستید، از هدفون‌های حذف‌کننده صدا یا گوش‌گیرها برای کاهش اثرات آلودگی صوتی ناشی از ترافیک کمک بگیرید و از برنامه‌های مسیر یاب کم‌ترافیک‌ترین مسیر را انتخاب کنید.
استراحت منظم، تمرین تمرکز حواس و درگیر شدن در فعالیت‌هایی که برای شما آرامش و رفاه ذهنی به همراه می‌آورند نیز در مقابله با تاثیر ترافیک بر مغز کمک‌کننده خواهند بود.
توجه به این نکته مهم است که تجارب فردی و مکانیسم های مقابله در هر فردی متفاوت است. برخی از افراد به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، از تاثیر ترافیک بر مغز مصونیت بیشتری دارند، در حالی‌که برخی دیگر ممکن است حساسیت بیشتری در این باره از خود نشان دهند.گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش یا پادکست‌های داستانی، تمرین تنفس عمیق، به کاهش تاثیر ترافیک بر مغز کمک خواهد کرد.
پیشنهاد مطالعه: عوارض کم خوابی و تعداد ساعات خواب مناسب برای هر فرد را مطالعه کنید.
