تبریز از دیرباز تاریخ پر فراز و نشیبی داشته‌است، این شهر در دوره قاجار به شکوفایی رسید. به‌طوری که در این دوره به‌عنوان مهم‌ترین و پیشروترین شهر ایران شناخته‌شد. این شهر در دو قرن اخیر، مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در ایران بوده و مانع خاموشی انقلاب مشروطه در ایران شد. خانه مشروطه تبریز نمادی از انقلاب‌مشروطه است. این خانه در سال ۱۳۷۵ به موزه مشروطه تغییر کاربری داد. این خانه قدیمی از بناهای تاریخی و مکان‌های دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود و در محله‌ای به نام راسته‌کوچه در غرب بازار تبریز و رو‌به‌روی مسجد جامع تبریز قرار‌گرفته است. برای آشنایی بیشتر با معماری خانه مشروطه تبریز، تا پایان این مطلب با دلتامگ همراه باشید.
تاریخچه خانه مشروطه تبریز
در سال ۱۲۴۷ این بنای تاریخی به دست حاج ولی معمار ساخته‌شد. حاج مهدی کوزه‌کنانی معروف به ابوالمله یکی از بازرگان خوشنام و طرفداران آزادی بود. پس از آن که محمدعلی شاه مجلس را به توپ بست، در سال ۱۲۸۷ حاج مهدی کوزه‌کنانی برای پ‍شتیبانی از مشروطه‌خواهان این خانه را در اختیار آن‌ها قرار داد و این خانه محل تجمع برجسته‌ترین چهره‌های‌مشروطه در آذربایجان شد. از چهره‌های مشهور می‌توان به ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی، حاجی میرزا آقافرشی و البته خود حاج مهدی کوزه‌کنانی اشاره‌کرد.
موزه مشروطه نیز در سال ۱۳۷۵ و در پی تغییرات در تالار و اتاق‌ها و به نمایش درآمدن اسنادی از انقلاب مشروطه تاسیس شد. پس از جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط شوروی (در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵) خانه مشروطه، به محلی برای اجلاس سران فرقه دموکرات آذربایجان تبدیل شد.
معماری خانه مشروطه تبریز
این بنای زیبا در حدود ۱۳۰۰ مترمربع مساحت دارد و در دو طبقه از سنگ و آجر و خشت ساخته‌شده است. در طبقه‌ی اول آن ۶ اتاق وجود دارد و در طبقه‌ی دوم یک سالن بزرگ با ابعاد ۶×۹ متر و ۶ اتاق در سرسرا (محوطه‌ای در داخل عمارت که چند اتاق یا راهرو به آن راه دارند) به چشم می‌خورد. از قشنگ‌ترین قسمت‌های خانه، سرسرا و اتاقی است که رو به حیاط و در طبقه‌ی دوم قرار دارد. هریک از درب و پنجرههای این خانه، به صورت مشبک است که با شیشه‌های رنگی مزین شده‌اند. نورگیر سرسرا نیز روی چهار ستون با سرستون‌هایی با گچبری قرار دارد و درون آن با آیینه و شیشه‌های رنگی تزیین شده‌است.
آنچه که این بنای تاریخی را شگفت‌انگیز‌کرده، استفاده از معماری قاجاری نظیر نورگیرها و چشم‌اندازهایی موسوم به کلاه‌فرنگی (ساختمان‌های تزیینی شاهانه که معماری آن‌ها نیمی ایرانی و نیمی اروپایی است)، ستون‌ها و سرستون‌های دارای گچبری، درهای منبت‌کاری‌شده و پنجرههای ارسی است که هرکدام به نوبه‌ی خود ذوق و هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارند.
تمامی پنجرههای این خانه، ارسی‌‌هایی (پنجرههای مشبکی که به‌جای گشتن روی پاشنه گرد به بالا می‌‌روند و در محفظه‌‌ای که روی آن قرار گرفته جای می‌‌گیرند) هستند که با رنگ‌‌های قرمز، سبز و سفیدشان زیبایی خانه را دوچندان کرده‌‌اند.
پیشنهاد مطالعه: کاخ گلستان تنها میراث جهانی یونسکو در پایتخت
