آیا از پرسپولیس دیدن کرده‌اید؟

اگر به شیراز سفر کرده باشید قطعا مکان‌های دیدنی بسیاری مثل مسجد نصیر‌الملک، حافظیه و … را مشاهده کرده‌اید. اما یکی از برجسته‌ترین آثار باستانی در این شهر، تخت جمشید نام دارد که به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. تخت جمشید یا پرسپولیس که نام‌های دیگر آن پارسه، چهل‌ منار و هزار ستون است در طول تاریخ پایتخت پادشاهان بسیاری بوده. در صورتی که علاقه‌مند هستید درباره جاذبه تاریخی تخت جمشید بدانید تا پایان این مطلب با دلتامگ همراه باشید.

تاریخچه تخت جمشید

در ده کیلومتری شمال شهر مرودشت و 57 کیلومتری شهر شیراز، منطقه خوش آب و هوایی به نام پرسپولیس قرار داشت. در سال 518 قبل از میلاد چهارمین پادشاه هخامنشیان که داریوش کبیر نام داشت، دستور داد تا در این شهر بنایی بسازند تا به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان مرکز حکومت باشد. برای ساخت این مجموعه، داریوش بزرگ دستور داد تا هنرمندان بسیاری از اقصی نقاط ایران و کشورهای خارجی به پرسپولیس بیایند و با هم‌فکری یکدیگر بنایی عظیم طراحی کنند که تا سال‌های طولانی نمادی از وحدت و صلح جهانی باشد.

ساخت این بنا به زمان داریوش ختم نشد. بلکه در زمان پسرش خشایار و نوه‌اش اردشیر نیز ادامه داشت و بر این بنا افزوده شد، همین عوامل باعث شد ساخت این بنای عظیم تا ۱۸۸ سال ادامه داشته باشد. سرانجام بنای گسترده تخت جمشید تکمیل شد. تخت جمشید 200 سال مرکز حکومت پادشاهان هخامنشی بود. به علت وجود اقوام پارسه در این منطقه، پیشینیان تخت جمشید را با نام پارسه می‌شناختند. از سوی دیگر عده‌ای از مردم از سازنده این بنا آگاهی نداشتند و نام این اثر را به نام پادشاه باستانی جمشید نسبت دادند و در نتیجه به تخت جمشید معروف شد.

آشنایی با بنای تاریخی تخت جمشید

هنگامی که به تخت جمشید وارد می‌شوید با تعدادی پله مواجه می‌شوید، یک ردیف پله در سمت شمال چسبیده به ایوان شمالی و یک ردیف در سمت مشرق و متصل به ایوان شرقی قراردارد. در ورودی این بنای زیبا با هفت تالار مواجه می‌شوید که بیش از 3000 نقش برجسته در آن وجود دارد، که همگی با هم مرتبط هستند.

کاخ آپادانا

از قدیمی‌ترین کاخ‌های تخت جمشید به شمار می‌رود که به دستور داریوش ساخته شده و مساحت این کاخ 3660 متر است. در تالار اصلی این کاخ 36 ستون از جنس سنگ وجود دارد که ارتفاع هریک از ستون‎‌ها بیش از 20 متر است. دیوارهای این کاخ نمایی از آجر دارند و عظمت این کاخ باعث شد ساخت آن 30 سال طول بکشد.

کاخ هدیش

هدیش همسر خشایار‌ شاه دستور داد تا در جنوبی‌ترین و مرتفع‌ترین قسمت تخت جمشید، کاخی بنا کنند و نام او نیز بر این کاخ نهاده شد. عده‌ای دیگر نیز از این کاخ به عنوان کاخ خصوصی شاه یاد می‌کنند که با دو ردیف پله به کاخ ملکه متصل می‌‍شود. هنگامی که به این کاخ وارد می‌شوید، تصویری از خشایار شاه با تاجی صاف را می‌بینید. در بالای این تصویر کتیبه‌ای به زبان پارسی باستان، عیلامی و بابلی نوشته شده است. اما متاسفانه این کاخ به علت آتش‌سوزی، صدمات زیادی دیده است.

کاخ ملکه

این کاخ به دستور خشایار شاه در پایین‌ترین نقطه نسبت به کاخ‌های دیگر ساخته شد. در سال ۱۹۳۱ پرفسور ارنست امیل هرتزفلد، بنای این کاخ را مجداد خاک‌برداری و تجدید بنا کرد.

کاخ تچر

تچر در زبان پارسی به معنای منزل زمستانی است. این کاخ از قدیمی‌ترین کاخ‌های تخت جمشید می‌باشد و ساخت آن همزمان با آپادانا به دستور داریوش شروع شد. در ساخت این کاخ از 12 ستون با سنگ‌های صیقلی و شفاف استفاده شده است به همین دلیل به آن تالار آینه می‌گفتند. در قسمت جنوبی این ستون‌ها، سکونتگاه داریوش قرار داشته است. این کاخ ۳۰ متر عرض و ۴۰ متر طول دارد که در زمان خشایار شاه تا اردشیر سوم هم قسمت‌هایی به این کاخ اضافه شد.

نتیجه‌گیری: جاذبه تاریخی تخت جمشید به حدی زیبا و گسترده است که در کلام نمی‌گنجد. هنگامی که از این جاذبه تاریخی دیدن می‌کنیم به شکوه و عظمت سرگذشت سرزمین‌مان پی می‌بریم.

پیشنهاد مطالعه: «طاق بستان، شکارگاه پادشاهان ساسانی»