همه چیز درباره ابطال معامله صوری

مبنای هر قراردادی، انعقاد عقد و ابراز آن به شیوه صحیح است. قصد واقعی برای انجام معامله، حلقه مفقوده معامله صوری ست. برای اعلام بطلان چنین معامله‌ای باید دعوای ابطال معامله صوری مطرح شود.

معامله صوری

در معامله صوری طرفین یا یکی از آن ها قصد واقعی برای انجام معامله را ندارد. در واقع معامله صوری تنها ظاهری از آن معامله داشته و واقعی نیست.

افراد برای انجام معاملات صوری انگیزه‌های متفاوتی دارند مانند:

• قصد فرار از دین
• جلوگیری از بازداشت اموال
• پنهان کردن میزان واقعی دارایی شخص
• انجام برخی امور بانکی
• ایجاد طلب مقدم و …

ادله اثبات صوری بودن معامله چیست؟

صوری بودن معامله را با هر دلیلی می‌توان اثبات کرد. مثل شهادت شهود، تحقیق محلی، معاینه محل و هر شواهد و قرائن دیگری که موثر در جلب نظر مقام قضایی باشد.

تفاوت معامله صوری با معامله به قصد فرار از دین

معامله به قصد فرار از دین معمولا ابزار بدهکاری است که می‌خواهد اموال خود را از توقیف طلبکاران مصون نگاه دارد. معامله به قصد فرار از دین ممکن است صوری باشد یا واقعی. صرف این که معامله‌ای برای فرار از دین واقع شده به معنای صوری بودن آن نیست. ممکن است بدهکار واقعا اموال خود را بفروشد و خریدار هم از قصد فرار از دین او اطلاعی نداشته و بیع صحیحا واقع شده باشد.

انواع معامله صوری

معامله صوری بر دو نوع است. نوع اول آن دسته از معاملات صوری ست که در آن طرفین یا یکی از آن‌ها قصد واقعی برای انعقاد عقد نداشته و وقوع معامله ظاهری است. در حالت دوم افراد سعی میکنند ماهیت واقعی عمل خود را پنهان کنند. یعنی ماهیت حقوقی دیگری را به جای ماهیت واقعی عمل خود معرفی می‌کنند. مثلا فردی می‌خواهد مال خود را به صورت رایگان به دیگری ببخشد بدون اینکه اطرافیان او مطلع شوند که انتقال بلاعوض بوده است. در چنین شرایطی معمولا مبایعه‌نامه‌ای منعقد می‌شود که در ظاهر بیانگر وقوع بیع است اما آنچه که واقعا در عالم خارج رخ داده بیع نبوده، بلکه هبه بوده است.

معامله نوع دوم باطل نیست. در واقع با اثبات چنین موضوعی، دادگاه ماهیت واقعی عمل انجام شده را اعلام کرده و احکام آن را جاری می‌داند. در مثال فوق، روابط طرفین تابع هبه خواهد بود نه بیع؛ مثلا هبه معمولا قابل رجوع است در حالیکه رجوع در بیع پیش‌بینی نشده است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی بیشتر با مطالب بروز در حوزه ملک، مطلب «رفع بازداشت ملک و نکات مربوط به آن» را در دلتا مگ بخوانید.