بازداشت ملک عبارت است از توقیف حق مالی و مالکیتی که مالک نسبت به ملک خود دارد. حق مالکیت، یک رابطه اعتباری میباشد که مالک نسبت به ملک خود دارا بوده و در زمان بازداشت، ملک به صورت فیزیکی توقیف نمیگردد بلکه رابطه اعتباری مالک با ملک محدود میگردد. اشخاص نمیتوانند نسبت به فروش ملک بازداشتی اقدام نمایند. اما بازداشت ملک دائمی نیست و اشخاص میتوانند با حصول شرایطی نسبت به رفع بازداشت اقدام نمایند. در صورتی که میخواهید درباره نکات مربوط به رفع بازداشت ملک بیشتر بدانید، تا پایان مطلب با دلتامگ همراه باشید.
شرایط بازداشت ملک
درخواست بازداشت ملک را در صورتی میتوان مطرح نمود که ملک به نام طرف دعوا در دفتر ثبت اسناد و املاک ثبت گردیده باشد همچنین ملک میبایست قابل تسلیم باشد و نباید از املاکی باشد که قانون بازداشت آن را ممنوع اعلام نموده است.
خصوصیات ملک بازداشت شده
براساس ماده 276 قانون مدنی، مدیون نمیتواند مالی را که از تصرف در آن منع شده است را در مقام وفای به عهد به دیگری تادیه نماید حال اگر ملکی توسط مالک توقیف گشته باشد، مالک نمیتواند آن را به دیگری منتقل نماید زیرا بازداشت ملک به به قهر و غلبه صورت میگیرد، البته بازداشت ملک دائمی نبوده و محدود به مدت تعیین شده است.
آثار بازداشت ملک
در صورتی که ملک توسط مرجع صالح توقیف گردد هرگونه نقل و انتقال نسبت به اموال بازداشت شده ممنوع میباشد. براساس ماده 56 قانون اجرای احکام مدنی((هرگونه نقل و انتقال اعم از قطعی و شرطی نسبت به مال توقیف شده باطل و بلا اثر میباشد)). اما نکنه حاثز اهمیت این است که در صورتی که مالک قصد انتقال ملک را نداشته باشد و تنها قصد او ایجاد تعهد باشد، قرارداد غیر نافذ خواهد بود مگر این که محکوم له رضایت دهد.
یکی دیگر از آثار بازداشت ملک، ایجاد حق تقدم برای شخصی است که اقدام به بازداشت ملک نموده است در این صورت به اندازه طلبی که از مدیون دارد میتواند نسبت به وصول طلب خود با فروش ملک اقدام نماید.
بازداشت ملک از طریق ثبت
املاک از نظر سابقه ثبتی به 3 دسته ذیل تقسیم میگردند که در ذیل به بررسی بازداشت املاک ثبت شده خواهیم پرداخت:
املاک ثبت شده
همین که ملک در دفتر املاک به ثبت برسد هرچند سند مالکیت آن هنوز صادر نشده باشد, دولت کسی را که ملک به نام او ثبت شده یا کسی که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال در دفتر املاک به ثبت رسیده باشد را مالک خواهد شناخت . بازداشت ملک می بایست توسط مرجع صلاحیتدار و به طرفیت مالک رسمی به اداره ثبت اسناد و املاک صادر گردد .
املاک جاری
املاکی که هنوز در دفتر ثبت اسناد و املاک به ثبت نرسیده و در مرحله ابتدایی ثبت میباشد، املاک جاری نامیده میشوند. در خصوص املاک جاری امکان بازداشت وجود دارد و بازداشت این املاک از طریق اظهارنامه و سایر اوراق حاکی از انتقال پرونده انجام میپذیرد .
بازداشت املاک مجهول المالک
اموال مجهول المالک از منظر قانون ثبت اسناد و املاک به اموالی اطلاق میگردد که ثبت عمومی گذاشته شده ولی نسبت به آن تقاضای ثبت نگردیده است اما براساس ماده 97 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی، املاک مجهول المالک قابل بازداشت میباشد و در خصوص این اموال مالکیت ضرورتی ندارد.
انواع بازداشت ملک
املاک بازداشتی دائم
این املاک معمولاً به نفع دولت مصادره میشود و پس از طی مراحل قانونی املاک دولت محسوب میشود. بنابراین درخواست رفع بازداشت ملک امکان پذیر نست و در صورت رفع بازداشت دائم ملک، ملک در حراج فروخته میشود. اما هر معاملهای، چه خرید و چه فروش، قبل از واگذاری غیرقانونی و فاقد اعتبار است. به عنوان مثال اموالی که الکل تولید میکند یا اموالی که از طریق پولشویی خریداری شده است از جمله موارد بازداشت دائمی است.
بازداشت موقت ملک
دسته دیگری از املاک به دستور مقامات قضایی تا صدور حکم نهایی به صورت موقت بازداشت میشوند؛ برای مثال املاکی که بابت ضمانت و کفالت از سوی مالک به مرجع قضایی معرفی میشود تا دادگاه به طور موقت شخصی را آزاد کند. همچنین زمانی که طلبکار از بدهکار چک دارد و آن را برگشت زده، برای اطمینان از دریافت طلب خود، میتواند قبل یا همزمان با طرح دعوا ملک او را بازداشت کند که به این امر تامین خواسته میگویند. اگر بدهکار بدهی خود را بپردازد، با دستور قاضی ملک آزاد میشود.
مراحل رفع بازداشت سند
درخواست رفع بازداشت ملک در موارد ذیل امکان پذیر میباشد :
تبدیل تامین
تبدیل تامین یکی از مواردی است که مالک میتواند نسبت به رفع بازداشت ملک اقدام نماید محکوم علیه میتواند به عوض مالی که دادگاه توقیف نموده است و یا در جریان توقیف میباشد وجه نقد یا اوراق بهادار در صندوق وزارت دادگستری یا یکی از بانکها تودیع نماید همچنین محکوم علیه میتواند درخواست تبدیل مال توقیف شده را نماید. مشروط به این که مال معرفی شده از نظر قیمت و سهولت فروش از مالی که قبلا توقیف شده کمتر نباشد، محکوم علیه فقط یک بار می تواند تقاضای تبدیل تامین را نماید. در صورتی که محکوم علیه عین معین باشد، رضایت خواهان لازم میباشد .
رفع بازداشت با رضایت خواهان
از آن جا که توقیف مال در جهت رسیدن حق حق خواهان میباشد هر زمان بخواهد میتواند رضایت خود را اعلام کرده تا نسبت به رفع بازداشت ملک اقدام شود .
رفع بازداشت ملک به علت عدم اقامه دعوای اصلی در موعد مقرر
خواهان میبایست ظرف ده رور از درخواست قرار تامین خواسته و ظرف بیست روز در دستور موقت نسبت به اقامه دعوا اقدام نماید. در غیر این صورت خوانده میتواند رفع بازداشت از دستور موقت را بخواهد .
رفع بازداشت ملک به علت محکومیت خواهان
براساس ماده 118 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورت صدور حکم قطعی علیه خواهان یا استرداد دعوا یا دادخواست تامین خود به خود مرتفع میشود .
رفع بازداشت ملک به تقاضای شخص ثالث
براساس ماده 146 قانون اجرای احکام مدنی : هرگاه نسبت به اموال منقول یا غیرمنقول یا وجه نقد توقیف شده شخص ثالث اظهار حقی نماید اگر ادعای مزبور مستند به حکم قطعی یا سند رسمی باشد که تاریخ آن مقدم بر تاریه توقیف است، توقیف رفع میشود در غیر این صورت عملیات اجرایی تعقیب میگردد و مدعی حق برای جلوگیری از عملیات اجرایی خود میتواند به دادگاه شکایت کند .
پیشنهاد مطالعه: در اجاره ملک، به این نکات توجه کنید
همه چیز درباره ابطال معامله صوری - نشریه ملکی دلتا
31 خرداد 1401 در 10:44 ق.ظ
[…] برای آشنایی بیشتر با مطالب بروز در حوزه ملک، مطلب «رفع بازداشت ملک و نکات مربوط به آن» را در دلتا مگ […]
نقش مفاصا حساب در انتقال ملک - نشریه ملکی دلتا
11 تیر 1401 در 5:30 ب.ظ
[…] برای آشنایی بیشتر با مطالب بروز در حوزه ملک، مطلب «رفع بازداشت ملک و نکات مربوط به آن» را در دلتا مگ […]