حق انتفاع در قوانین ملکی چیست؟

در قوانین ملکی اصطلاحاتی وجود دارد که آگاهی از آن به نفع شماست و می‌تواند مشکلات احتمالی را کاهش دهد. یکی از این اصطلاحات، حق‌انتفاع است. با دلتا مگ همراه باشید تا با این اصطلاح مهم آشنا شوید.

واژه انتفاع در لغت به‌معنای بهره‌بردن است. در اصطلاحات حقوقی، انتفاع به‌معنای حقی است که یک شخص این امکان را دارد که از ملکی که صاحب آن فرد دیگری است یا اصلا مالکی ندارد، سود ببرد. این اجازه تحت شرایطی خاص به فرد داده می‌شود.

حق انتفاع و انواع آن

1. عمری: مدتی که فرد حق استفاده را دارد، به اندازه عمر مالک یا شخص دیگر در نظر گرفته می‌شود.
2. رقبی: در این نوع حق، شخصی که مالک است، مدت زمان را تعیین می‌کند.
3. سکنی: اجازه سکونت در منزل به فرد داده ‌می‌شود. در این حق، فرد می‌تواند در مدت زمان مشخص(رقبی) یا به مدت عمر مالک(عمری) از این حق استفاده کند.
4. حق مؤبد: حقی که نامحدود و همیشگی می‌باشد، حق موبد نامیده می‌شود.
5. حبس مطلق: حبس عقد جایز یا مطلق به این معناست که نامحدود و بدون قید بوده و طرفین هر زمان که بخواهند، حق برهم زدن آن را دارند.

تفاوت حق انتفاع با اجاره چیست؟

این دو موضوع باوجود شباهت‌های زیادی که به‌هم دارند، مانند هم نیستند. مهم‌ترین تفاوت‌های آن شامل:

• در حق انتفاع، همانطور که در بالا ذکر شد، حق بهره‌مندی وجود دارد ولی در اجاره، مالکیت ایجاد می‌شود.
• در اجاره، مستاجر می‌تواند ملک را اجاره دهد ولی در حق انتفاع این اجازه وجود ندارد.
• اجاره همواره معوض است در حالی‌که حق انتفاع می‌تواند معوض باشد، می‌تواند نباشد.
• اجاره همیشه عقدی لازم است در حالی‌که حق انتفاع در حالت حبس مطلق جایز است.

نحوه زایل‌شدن این حق

در صورت به پایان‌رسیدن انقضا یا از بین‌رفتن مال مذکور، این حق از بین می‌رود. نکته دیگر این است که اگر مالک، مال خود را به فرد دیگری انتقال دهد و مالک جدید از این حق اطلاع نداشته‌ باشد، حق فسخ معامله را خواهد داشت. اما در صورت مطلع‌بودن ، معامله فسخ نخواهد شد و این حق پا برجا می‌ماند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، مطلب «با انواع قراردادهای تجاری آشنا شوید» از مجله ملکی دلتا بخوانید.