شرایط گرفتن حق حضانت فرزند از جمله مواردی است که در قانون مدنی ایران به آن اشاره شده است و افراد باید از آن اطلاع داشته باشند. همراه مجله دلتا باشید.
شرایط گرفتن حق حضانت فرزند از شوهر
شرایط گرفتن حضانت فرزند از شوهر در قوانین ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد. حضانت به معنای مراقبت و تربیت فرزند است و در صورت بروز اختلاف میان والدین، قوانین و شرایط خاصی برای تعیین این موضوع وجود دارد. در زیر به شرایطی که ممکن است حضانت فرزند از شوهر گرفته شود، اشاره شده است:
سن فرزند
کودکان زیر 7 سال: حضانت فرزندان تا سن 7 سالگی طبق قانون مدنی ایران به مادر واگذار می‌شود، مگر اینکه دادگاه به دلایل خاصی مادر را برای حضانت ناتوان تشخیص دهد.
پس از 7 سالگی: پس از 7 سالگی، حضانت با پدر است، اما دادگاه بر اساس مصلحت کودک می‌تواند حضانت را به مادر واگذار کند.
عدم صلاحیت پدر
اگر پدر صلاحیت نگهداری از فرزند را نداشته باشد، حضانت به مادر واگذار می‌شود. موارد عدم صلاحیت پدر عبارت‌اند از:
- اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی: اگر پدر اعتیاد به مواد مخدر یا الکل داشته باشد و این امر به فرزند آسیب برساند.
- فساد اخلاقی: اگر پدر به فساد اخلاقی یا انجام رفتارهای ناپسند مشهور باشد.
- سوءرفتار با کودک: درصورتی‌که پدر کودک را مورد آزار جسمی یا روانی قرار دهد.
- بیماری‌های روانی: اگر پدر به بیماری روانی مبتلا باشد که او را برای مراقبت از کودک ناتوان کند.
- محکومیت‌های سنگین قضایی: اگر پدر به دلیل ارتکاب جرم‌های سنگین (مانند قتل، دزدی، کلاهبرداری و …) محکوم شده باشد.
تغییر در مصلحت کودک
حتی اگر پدر حضانت کودک را برعهده داشته باشد، اما مادر بتواند ثابت کند که مصلحت کودک با ادامه حضانت پدر به خطر می‌افتد، دادگاه می‌تواند حضانت را به مادر واگذار کند. مصلحت کودک در اینجا به معنای امنیت، سلامت و تربیت صحیح او است.
شرایط اقتصادی و اجتماعی
اگر مادر از لحاظ اقتصادی، اجتماعی یا خانوادگی شرایط بهتری برای نگهداری از فرزند داشته باشد، این موضوع می‌تواند در تصمیم‌گیری دادگاه تأثیرگذار باشد. هرچند شرایط اقتصادی به‌تنهایی عامل تعیین‌کننده نیست، اما در کنار دیگر عوامل می‌تواند حضانت را به نفع مادر تغییر دهد.
درخواست فرزند
درصورتی‌که فرزند به سن قانونی (معمولاً بالای 9 سال برای دختر و بالای 15 سال برای پسر) رسیده باشد و بخواهد با مادر زندگی کند، این موضوع می‌تواند در تصمیم‌گیری دادگاه مؤثر باشد.
عدم توجه به نیازهای کودک
اگر پدر به نیازهای آموزشی، بهداشتی یا عاطفی فرزند توجه نکند، این موضوع نیز می‌تواند باعث واگذاری حضانت به مادر شود.
درخواست حضانت
اگر مادر دلایل کافی برای اثبات عدم صلاحیت پدر داشته باشد، می‌تواند با مراجعه به دادگاه درخواست حضانت فرزند را مطرح کند. دادگاه با بررسی شرایط و مدارک ارائه شده تصمیم نهایی را در مورد حضانت خواهد گرفت.
این شرایط عمومی هستند، و هر پرونده ممکن است باتوجه‌به وضعیت خاص خود به شکل متفاوتی بررسی شود.
نقش توافق والدین در حضانت
اگرچه حضانت معمولاً طبق قانون مشخص می‌شود، والدین می‌توانند با توافق و تفاهم، حضانت فرزند را میان خود تقسیم کنند. برای مثال، ممکن است در صورت توافق، پدر و مادر تصمیم بگیرند که فرزند در یک دوره مشخص با یکی از والدین زندگی کند و در دوره‌های دیگر نزد والد دیگر باشد. این توافق باید به تصویب دادگاه برسد تا ضمانت اجرایی داشته باشد. برای آشنایی با شرایط سلب حصانت از مادر به مطلب ذکر شده مراجعه کنید.
حق ملاقات
حتی اگر حضانت فرزند به یکی از والدین واگذار شود، والد دیگر همچنان حق ملاقات با فرزند را دارد. دادگاه معمولاً روزهای مشخصی برای ملاقات تعیین می‌کند. اگر یکی از والدین مانع از ملاقات والد دیگر شود، این رفتار می‌تواند پیگیری قانونی داشته باشد و در مواردی حضانت از او گرفته شود.
استفاده نادرست از حضانت
اگر یکی از والدین حضانت فرزند را به دست آورد و بعداً مشخص شود که از این حق به نادرستی استفاده می‌کند، مثلاً مانع از رشد صحیح فرزند می‌شود یا او را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد، دادگاه می‌تواند حضانت را بازپرس گرفته و به والد دیگر یا قیم قانونی دیگری واگذار کند.
حق نفقه فرزند
پس از واگذاری حضانت به یکی از والدین (مادر یا پدر)، والد دیگر همچنان موظف است نفقه فرزند را پرداخت کند. این حق از والد سلب نمی‌شود و بر اساس توان مالی او، میزان نفقه توسط دادگاه تعیین می‌شود. در صورت عدم پرداخت نفقه، والد می‌تواند از دادگاه پیگیری کند.
تغییر حضانت پس از فوت یکی از والدین
در صورت فوت یکی از والدین، حضانت به طور معمول به والد دیگر منتقل می‌شود. اما اگر والد زنده به هر دلیلی صلاحیت نگهداری از فرزند را نداشته باشد، دادگاه می‌تواند حضانت را به نزدیکان دیگر یا حتی قیم تعیین‌شده واگذار کند.
مشاوره حقوقی
در دعاوی حضانت، توصیه می‌شود که والدین از مشاوران حقوقی متخصص در زمینه خانواده کمک بگیرند. این متخصصان می‌توانند راهنمایی‌های لازم برای جمع‌آوری مدارک، ارائه درخواست به دادگاه، و حتی ترتیب جلسات مشاوره با کودک را ارائه دهند تا فرایند قضایی به شکل بهتری پیش رود.
به‌طورکلی، حضانت فرزند از شوهر در صورتی ممکن است که مادر بتواند دلایلی محکم و مستند ارائه دهد که نشان‌دهنده عدم صلاحیت پدر یا بهتر بودن شرایط مادر برای نگهداری فرزند باشد. دادگاه در نهایت باتوجه‌به مصلحت کودک، تصمیم نهایی را می‌گیرد.
